بررسی ابعاد کارکردی، زیبایی شناختی و ادبی پاراگراف بندی متن قرآن کریم

پاراگراف به عنوان بزرگترین واحد یک زبان، دارای یک هویّت درونی در کنار شکلی ظاهری است. این هویّت درونی که ناشی از وحدت موضوعی و فکری جمله‌های درون یک پاراگراف است، بنا بر برخی از پژوهش‌ها، در متون قدیمی فارسی زبان که شکل ظاهری پاراگراف را نیز نداشته‌اند، وجود داشته و چه بسا در متن قرآن کریم نیز وجود داشته باشد. تقسیم متن قرآن کریم به «رکوعات» از دیر زمان نشانه‌ی وجود همین هویّت در قرآن است. شکل ظاهری پاراگراف این هویت را آشکارتر کرده و سبب می‌شود تا مخاطب، متن را آسان‌تر و بهتر فهم کند. این کارکرد در مورد قرآن کریم همچنین سبب می‌شود تا قاریان حرفه‌ای قرآن، حد و مرز ارتباط‌های معنایی را به آسانی در مقابل خود دیده و این کار تمهیدی برای تلاوت متنوّع‌تر آیات آن توسط این قاریان است. با این وجود، متن قرآن کریم تا کنون شکل ظاهری پاراگراف را به خود ندیده و این امر ناشی از عدم پژوهشی در این زمینه است. این مقاله به عنوان اوّلین پژوهش در این زمینه، ضمن اعتراف به وجود زیبایی بصری پاراگراف و تبیین آن، به روش توصیفی تحلیلی برخی از عناصر زیباشناختی سبکی و ادبی قرآن کریم همچون التفات، ایجاز و حذف، تقابل و تکرار، سجع و وزن، و تمثیل و تشبیه را در راستای شناخت بهتر پاراگراف‌های قرآنی تبیین کرده و راه را برای پاراگراف‌بندی متن قرآن کریم یا پژوهش‌های بیشتر در این زمینه هموارتر می‌کند.

Study of the Functional, Aesthetic and Literary Aspects of Dividing the Qur’an Text into Paragraphs

The paragraph, as the largest unit of a language, has an internal identity along with an apparent shape. This inner identity, which results from the theoretical and intellectual unity of sentences within a paragraph, has existed in old Persian texts, according to some studies, and may also exist in the text of the Holy Qur’an, even though the appearance of the paragraph does not exist in these texts. Dividing the text of the Holy Qur’an into Ruqu’at is a sign of the existence of this identity in the Quran. The appearance of the paragraph reveals this identity and makes the reader understand a text more easily and better. This function also makes the professional reader of Quran understand Semantic communication between sentences, and read the verses of the Qur’an more diverse. However, the text of the Holy Qur’an has not yet seen the appearance of the paragraph and this is due to lack of research in this area. This article, as the first research in this field, Explains the visual beauty of the paragraph in the text of the Qur’an and Describes some elements of the literary and aesthetic aspects of the Holy Qur’an, such as deviation, antithesis, brevity, internal rhyme and simile by descriptive and analytical method in order to better understand the Qur’an paragraphs and provide a way to divide the Qur’an text into paragraphs or do more research in this area.