خلا صورت ملفوظ روایات و گونه‌شناسی بسترهای چندخوانشی‌ آن (عوامل بسترساز گشتارهای خوانشی در صورت ملفوظ روایات)

ساختار خط و ماهیت زبان عربی، ظرفیت خوانش‌های متعددی از یک نوشتار را پدید می‌آورد که از آن در اصطلاح زبان‌شناسی به «گشتارهای خوانشی» یاد می‌شود. خوانش صحیح روایات از نسخه مکتوب، رکن اصلی در برداشت اصیل و متقن حدیث است. توجه ننمودن بدین امر، گاه دشواری‌ها و اشتباهاتی در فهم روایت بوجود می‌آورد. مناقشات در فهم حدیث و برداشت‌های متنوع از مفاد آن که پذیرش یا رد روایت را به دنبال دارد، از نتایج این مهم است. از همین‌روست که یکی از شرایط اعلای دریافت حدیث، مقابله شفاهی آن بوده و چندان به پذیرش دست‌نویس و مکتوب حدیثی و نقل آن (مناوله)، روی خوش نشان داده نمی‌شده است. این مقاله می‌کوشد خوانش بر پایه نسخه نوشتاری روایات را به محل بحث گذاشته، عوامل بسترساز قرائت‌‌های متعدد از متن را بکاود. به دیگر سخن، عوامل پدیدآورنده بدفهمی در خوانش متن حدیث را گونه‌شناسی نماید. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با تمرکز بر نمونه‌هایی که از جنبه‌های مختلف، می‌توان خلا صورت ملفوظ روایات را به بحث گذاشت، سامان یافته است و به این نتیجه رسیده که مهمترین عوامل چندخوانشی در متن روایات «نبود علائم سجاوندی»، «تقطیع روایات»، «نبود حرکت‌گذاری»، «توجه نداشتن به ترکیبات پایدار زبانی» و «ماهیت قالبی و اشتقاقی زبان عربی» است. کوشش شده است با مثال‌هایی از روایات معصومین(ع) و ارائه پاره‌ای از برداشت‌های متفاوت و متعارض از آن، نشان داده شود توجه به امور فوق تا چه میزان درخور توجه و شایان دقت است.

Study of the lack of auditory versions of holy quotations and the induced multireading

Due to the specific orthographic features of Arabic, a piece of writing in that language may be pronounced differently. This is linguistically referred to as ‘reading transformation’. In the case of documented Hadiths (holy quotations), correct understanding of meanings depends on reading the texts as intended by the original author. This fact, if ignored, as it sometimes is, leads to mistaken understanding of certain religious texts. Different readings of the same text often lead to contradictory meanings and arguments on whether to accept the text or reject it. This is why it has traditionally been preferable to receive a Hadith orally rather than in a written form. This paper aims at the factors that affect different readings of written Hadiths. Indeed, it typologically introduces the factors that create misunderstanding. The study is a descriptiveanalytical one, focusing on several example Hadiths that suffer from a lack of auditory versions. The results indicate that the most critical factors involved in reading transformation are ‘lack of cohesive devices’, ‘creating junctions when reading’, ‘lack of vowel markers’, ‘neglecting the stock collocations or word combinations’, and ‘the derivative nature of Arabic’. Careful consideration of these factors is specifically highlighted for dealing with the words quoted from Imams.