مواجهه مجلس شورای ملی و ساختار کهن قدرت: تحلیلی از واکنش دربار و شاهزادگان به اصلاحات مالی مجلس اول
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
طولابی توران
|
|
منبع
|
تاريخ اسلام و ايران - 1396 - دوره : 27 - شماره : 35 - صفحه:153 -176
|
|
چکیده
|
تشدید بحران مالیِ ایران در آستانه انقلاب مشروطیت و ضرورت ساماندهی نظام مالی، این امر را در صدر دغدغه‌های نخستین مجلس شورای ملی قرار داد. تشکیل کمیسیون مالیه و یکی از اقدامات آن یعنی تنظیم صورتِ دخل و خرج و کاستن از حقوق و مستمری‌ها به این منظور صورت گرفت. این اقدامات به نوبه خود، واکنش عناصر ذی‌نفع ساختار کهن را به دنبال داشت و آنها را در برابر ساختار جدید و در راس آن، نهاد پارلمان قرار داد. در مقاله پیش رو تلاش شده است ابعاد این مواجهه در بستر سیاسی‌اش کاویده شود. پرسش محوری آن عبارت است از این‌که اقدام مجلس اول در کسر حقوق و مستمری‌ها چه تاثیری بر مواجهه مجلس و ساختار کهن قدرت داشت؟ نقطه کانونی این تحقیق که با تکیه بر مطالب مندرج در صورت مذاکرات مجلس و مبتنی بر یک الگوی توصیفی ـ تحلیلی مشخص شده، واکنش رده‌های بالایی منظومه قدرت است. نتیجه نشان می‌دهد که اقدام مجلس در کسر حقوق و مستمری‌ها، واکنش دو سطح از هسته مرکزی قدرت و وابستگان آن شامل شاه و دستگاه سلطنتی و شاهزادگان را برانگیخت. این واکنش در قالب عریضه‌نویسی، تحصن در مجلس و اعتراض به این نهاد نوپا جلوه یافت.
|
|
کلیدواژه
|
مجلس شورای ملی، کمیسیون مالیه، حقوق و مستمری
|
|
آدرس
|
دانشگاه لرستان, گروه تاریخ, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
toolabi.t@lu.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|