بررسی ارتباط ثبات سیاسی با مدیریت آب در اصفهان صفوی

کمبود آب در فلات ایران همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها بوده و غلبه بر این نقصان و ابداع شیوه‌های آبیاری و مدیریت تقسیم آب از مهم‌ترین دستاوردهای انسان در این دیار است. بحران کنونی آب بیانگر نبود اراده سیاسی کافی و برنامه‌ریزی درست در این زمینه است. در این نوشتار تلاش شده تا ارتباط موجود میان ثبات سیاسی از دوره اوج تا افول صفویان با سیستم مدیریتی آب واکاویشود. با بررسی وضعیت کنونی شماری از کشورهای کم‌آب جهان، مشخص شد بحران آب در این کشورها ثبات سیاسی و امنیت را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.نوع حکومت صفوی در طی زمان تغییرات زیادی یافت. در دوران طلایی حکومت صفویه سیستم مدیریت آب تحت نظارت مناسب به شکل کارآمدی به کار می‌پرداخت. در اواخر دوره به تدریج با تزلزل ارکان حکومتی و رواج فساد و رشوه‌خواری، دستگاه مدیریت آب نیز تضعیف شد. فشار وارده بر کشاورزان پایه‌های اقتصاد را لرزاند و این امر بر روند سقوط حکومت تاثیر مضاعف گذاشت. از طرف دیگر نارضایتی‌های ایجاد شده در مردم و کشاورزان نیز بر روند افول صفویان دامن می‌زد. این پژوهش از نوع  تاریخی است و با رویکردی تحلیلی ـ تطبیقی انجام شده است. روش داده‌اندوزی نیزاسنادی و کتابخانه‌ای است.

A Survey on the Relevance between Political Stability and Water Management in the Safavid Isfahan

This article has tried to look at the water management system in the Isfahan in Safavid era,by researching the historical documents, and also looking at the political and social stability of that period, by mean of shine a flash on relevance between rise and fall of civilizations with their ability to manage water resources. Water shortage in the Iran plateau has always been the main concern, and one of the most important achievements of people in this region is to devise methods of irrigation and water management. Witha survey on the current situation of dry countries in the world, it became clear that their political stability and security is severely affected by water crisis. In the heyday of the Safavid, management of water resources was very efficient and accurate.At the end of the Safavid period, the government fell,corruption and bribery were common, and simultaneously, the water management system becamevery shaky.Increasing pressure on farmers shook the foundations of the economy, and accelerated the fall of the government.On the other hand, the discontent of farmers, lead to the decline of government. This study is a historical research, and was conducted with a comparative analysis approach