جایگاه و کارکرد منصب داروغه در دوره‌ی تیموریان

یکی از پیامدهای تهاجم مغول، رواج تعابیر و اصطلاحات مغولی در سرزمین های مفتوحه بود. «داروغه» یکی از واژگان و منصب‌های واردشده از فرهنگ مغول به ایران است. این منصب که در تمامی حکومت های جانشین مغولان دیده می شود، در عصر تیموریان هم به موجودیت خود ادامه داد. در این پژوهش، برآنیم با استفاده از اطلاعات موجود در منابع، جایگاه و کارکرد این منصب را در ساختار دیوانی امپراتوری تیموریان، به ویژه با تاکید بر دوره‌ی حکمرانی تیمور، شاهرخ، ابوسعید و سلطان حسین بایقرا، بررسی کنیم. مسیله‌ی اصلی در این پژوهش این است که داروغه چه جایگاه و کارکردی در سلسله‌مراتب دیوانی دوره‌ی تیموریان داشته است؟ پژوهش حاضر را با بهره‌گیری از روش تحقیق تاریخی و مبتنی‌بر اسناد و مدارک اصلی انجام داده‌ایم. نتیجه‌ی تحقیق نشان می دهد که منصب داروغه که معمولاً با حاکم به‌صورت مترداف استفاده می‌شد، در سلسله‌مراتب دیوانی دوره‌ی تیموری، جزو مناصب ایالتی بود و پشت‌سر امرای دیوان مال قرار می گرفت. داروغه‌ها با توجه به شناور بودن مسیولیت ها در این دوره که از خاستگاه قبیله ای این حکومت ناشی می شد، کارکردهای مختلف اداری و نظامی، ازجمله حفظ نظم در داخل منطقه‌ی تحت اختیار خویش، تامین رفاه و امنیت، عزیمت به لشکرکشی ها، مشارکت در فعالیت های عمرانی و زراعی و ... را برعهده داشتند.