قشقایی ها و نهضت ملی ایران (از ابتدا تا پایان دولت مصدق)

پژوهش حاضر بر پایه این پرسش ها شکل گرفته است: 1 ـ موضع قشقایی ها در برابر نهضت ملی ایران چه بود و تا پایان چه مسیری را پیمودند؟ 2 ـ طرح معروف به « طرح امینی ـ قشقایی»، گفته شده در اسناد cia چگونه بود و قشقایی ها در برابر آن چه موضعی داشتند؟با شروع زمامداری مصدق، رهبران ایل قشقایی، به چند دلیل، آگاهانه به نهضت ملی پیوستند. آنها با پشت سر داشتن قدرت تاثیرگذار ایلی و به عنوان شخصیت های سیاسی با داشتن دو و سپس سه کرسی مجالس شورای ملی و سنا، وزنه موثری در سیاست آن روز ایران بودند. همین تاثیر برجسته و آمیختگی حوزه قدرت ایلی آنها با حوزه منافع انگلیس و نفت جنوب باعث می شد تا مخالفان داخلی و به‌خصوص خارجی نهضت اهمیت خاصی برای آنها قایل باشند؛ از همین رو، از ابتدای دولت مصدق، کودتاگران تلاش کردند آنها را از نهضت جدا کرده؛ یا ایل قشقایی را به ناآرامی و شورش بکشانند تا دست کم دولت را در آن منطقه حساس گرفتار نمایند، اما در این راه توفیقی نداشتند. بر همین اساس طرح آمریکایی ـ انگلیسی کودتا جایگاه ویژه ای برای قشقایی ها قایل شد. این مقاله در برگیرنده کارکرد قشقایی ها در مورد کلیت نهضت ملی و حوادث پیش آمده در طول نهضت و کودتای 28 مرداد تا لحظه سقوط دولت در آن روز است.