نخستین اختلاس بانک ملی ایران: زمینه‌های بین‌المللی و پیامدهای سیاسی ‌قضایی آن بر حکومت پهلوی

خواستۀ ملت ایران برای تاسیس بانک ملی به‌منظور کاهش نفوذ سیاسی و اقتصادی بانک‌های خارجی در دورۀ پهلوی اول جامۀ عمل پوشید. در تاسیس این موسسه متخصصان آلمانی نقش پررنگی داشتند، ولی اختلاس دکتر لیندن بلانت (ریاست بانک) به وجهه و عملکرد بانک آسیب رساند. این مقاله با تکیه ‌بر اسناد و منابع تاریخی با روش تاریخی، چگونگی تاثیر سازوکار رویدادهای بین‌المللی بر اولین اختلاس بانک ملی ایران را بررسی و دستاوردهای قضایی و سیاسی آن را برای دولت پهلوی اول بیان می‌کند. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که مدت‌ زمان کوتاهی بعد از تاسیس بانک ملی، جهان گرفتار بزرگ‌ترین بحران اقتصادی شد. این امر همراه با کاهش ارزش پول ملی ایران و سقوط لیره استرلینگ زمینه‌های اختلاس هیئت مدیرۀ بانک را فراهم کرد. همچنین افزایش روابط بین‌المللی با تاسیس جامعۀ ملل موجب تلاش ایران برای نشان‌دادن مشروعیت نظام قضایی نوین ایران پس از لغو کاپیتولاسیون نزد افکار عمومی دنیا شد. برگزاری دادگاه اختلاس دستاورد تبلیغاتی مناسبی در این زمینه برای دولت ایران فراهم کرد.

the first embezzlement of the national bank of iran: international contexts and its political-judicial consequences on the pahlavi government

in order to reduce the political and economic influence of foreign banks, the iranian people’s demand for the establishment of the national bank of iran was implemented in the first pahlavi period. german experts played an important role in its establishment, but the embezzlement of dr. linden blatt (president of the bank) damaged the reputation and performance of this bank. this article examines the impact of international events on the first and most important embezzlement of national bank iran. the main question of this study is how international events have affected the embezzlement of iran national bank. the methodology of this article is descriptive-analytical and relies on classical documents that compare and analyze the history of iran and the world on the above topic.findings and results: the results of this study show that the world experienced the greatest economic crisis shortly after the establishment of the national bank. moreover, the devaluation of the iranian national currency and the pound sterling at that time paved the way for the embezzlement of the bank by the board of directors. with the establishment of the league of nations and the intensification of international relations, iran also demonstrated the legitimacy of the new iranian legal system, which became popular in the world after the abrogation of the capitulation. in this respect, the implementation of the embezzlement process was a good propaganda success for the iranian government.