تفسیر انتقادی یک انگاره: کوروش دوم و خشایارشای یکم در مکالمۀ افلاطونی «آلکیبیادس بزرگ»

رسالۀ موسوم به «آلکیبیادس بزرگ» ازجمله متونی محسوب می‌شود که به‌رغم آنکه پژوهشگران تردیدهایی جدی در انتساب آن به شخص افلاطون ابراز داشته‌اند، از جایگاهی ویژه در میان آثاری برخوردار است که ذیل مکتب فلسفی و ادبی افلاطونی قرار می‌گیرند. این رساله شامل مکالمه‌ای میان سقراط و معاشر جوان او آلکیبیادس است و ضمن گفت‌وگو، در چند مورد از شاهنشاهی هخامنشی و مسائل مربوط به آن سخن می‌رود. در پژوهش حاضر منحصراً به یکی از این موارد، یعنی اشارۀ سقراط در سطور نخست رساله به کوروش دوم و خشایارشای یکم به‌عنوان تنها افراد میرا و فناپذیر شایستۀ احترام در نظر آلکیبیادس جوان و جاه‌طلب توجه شده است. درحقیقت پژوهش حاضر بر آن است از طریق مطالعۀ انتقادی و تطبیقی محتوای «آلکیبیادس بزرگ»، انگاره‌ها و تصورات ویژه‌ای را بررسی کند که وجود آن در فضای ذهنی نویسندۀ رساله، موجب ذکر نام کوروش و خشایارشا به‌عنوان تنها افراد ارجمند در نگاه شخصیتی همچون آلکیبیادس شده است و به یاری چنین خوانشی، یک انگارۀ پنهان در اندیشۀ یونانیان سده‌های پنجم و چهارم پیش از میلاد در باب این دو فرمانروای هخامنشی را بازخوانی کند.

critical interpretation of a concept:cyrus ii and xerxes i in the platonic conversation alcibiades major

some scholars doubt that the dialog alcibiades major was written by plato, but this conversation has an important place among the works belonging to the platonic school. alcibiades major contains a dialog between socrates and the young alcibiades, and in some parts of the conversation they also talk about theachaemenid empire. in this study, only one part of the conversation has been considered, namely that socrates mentions cyrus the great and xerxes i as the only people the young and ambitious alcibiades respects. thus, the aim of this study is to identify, through a critical and comparative reading of the conversation of alcibiades major, the concepts and images that led the author to mention the names of cyrus and xerxes as the only honorable persons for alcibiades. finally, this study aims to analyze the hidden ideas that existed in the public opinion of thegreeks of the 5th and 4th centuries bc about these two achaemenid great kings.