مسلمانان جزیرۀ کرت در دورۀ حاکمیت عثمانی، منشا و سرنوشت

جزیرۀ کرت بین سال‌های 1080-1054ق/ 1669-1644م به‌دست عثمانی‌ها فتح شد. طی مدت نسبتاً کوتاهی بعد از این فتح، جمعیت عظیمی از مسلمانان در جزیره شکل گرفت. مسلمانان که در ابتدا از موقعیت بهتری در مقایسه با مسیحیان جزیره برخوردار بودند، بعد از آغاز جنبش‌های استقلال‌طلبانۀ مسیحیانِ کرت در سال 1236ق/ 1821م در شرایط دشواری قرار گرفتند. مسئلۀ پژوهش حاضر بررسیِ منشا و چگونگی شکل‌گیری این جمعیت عظیم مسلمان طی مدت زمان کوتاه و نیز سرنوشت آنان بعد از آغاز جنبش‌های استقلال‌طلبانه در جزیره است. این پژوهش با تکیه ‌بر منابع دست اول در دسترس و با رویکرد توصیفی- ‌تحلیلی درصدد پاسخ به این سوال است که جمعیت عظیم مسلمان کرت چگونه شکل گرفت و این جمعیت عظیم بعد از آغاز جنبش‌های استقلال‌طلبانه در جزیره و تضعیف قدرت دولت عثمانی در جزیره چه سرنوشتی یافت. یافته‌های پژوهش نشان داد بخش بزرگی از جمعیتِ مسلمان جزیره، مردمان یونانیِ محلی جزیره بودند که از آغاز فتوح عثمانی‌ها در کرت، به‌صورت گروهی و فردی به اسلام گرویده بودند. این مسلمانان بعد از آغاز جنبش جدایی‌طلبانه در کرت، به‌ویژه از اوایل سدۀ چهاردهم قمری/ اواخر سدۀ نوزدهم میلادی، یعنی هم‌زمان با تضعیف هرچه بیشتر قدرت دولت عثمانی در جزیره، با هجوم و حملات مسیحیان جزیره مواجه شدند و اموالشان اغلب غارت یا تخریب شد. مسلمانان با سخت‌ترشدن شرایط زندگی ناچار شدند گروه گروه جزیره را ترک کنند.

muslims of crete island during the period of ottoman rule, origin and destiny

the island of crete was conquered by the ottomans between 1644-1669 ad/1054-1080 ah. in a relatively short time after this conquest, there were a large number of muslims on the island of crete. this muslim population, which initially had a relatively better position compared to the christians of the island, was put in a difficult position after the beginning of the independence movements of the christians of the island in 1821 ad/1326 ad. the main topic of this research is the study of the origin of the muslim population of the island, the emergence of a large muslim population in a relatively short period of time and its fate after the beginning of the independence movements on the island. based on available first-hand sources and with a descriptive analytical approach, this research attempts to answer the question of how the large muslim population of crete emerged and what was the fate of this large population after the beginning of the independence movements and the weakening of the ottoman government’s power on the island. the results of the study showed that a large part of the island’s muslim population were the natives of the island who converted to islam as a group and individually since the beginning of the ottoman conquests on crete. after the beginning of the independence movement in crete, especially from the end of the nineteenth/beginning of the fourteenth century, i.e. simultaneously with the weakening of the power of the ottoman government, these muslims were attacked by christian greeks and their property was often looted or destroyed. the muslims were forced to leave the island as living conditions became increasingly difficult.