ائتلاف شکننده؛ تحلیلی بر پیروزی کاندیدای حزب توده از حوزۀ انتخابیۀ اصفهان در انتخابات مجلس چهاردهم شورای ملی (1322ش/ 1943م)

در پی اشغال ایران به‌دستِ متفقین در شهریور 1320 هجری شمسی و با استعفای رضاشاه، انتخابات مجلس چهاردهم در فضایی کاملاً متفاوت برگزار شد. حزب توده در این دوره توانست نمایندگانی را از مناطق عمدتاً شمالی کشور که تحت اشغال نظامی ارتش سرخ بود روانۀ مجلس کند. در بین نامزدهای حزب توده، وضعیت تقی فداکار به‌عنوان داوطلب نمایندگی از اصفهان تا حدودی متفاوت بود. نخست آنکه اصفهان در مرکز کشور و خارج از حوزۀ نفوذ همسایۀ شمالی قرار داشت؛ دوم اینکه توفیق یک کاندیدای چپ‌گرا در حوزۀ انتخابیه‌ای که به داشتن فرهنگی سنتی و محافظه‌کار شناخته شده بود، امری بعید می‌نمود؛ ازاین‌رو بررسی انتخابات مجلس چهاردهم در اصفهان تحقیقی مجزا می‌طلبد. پژوهش حاضر در پاسخ به پرسش که موفقیت نامزد حزب توده در این انتخابات تابع چه عواملی بود این فرضیه را مطرح می‌کند که عامل اصلی کامیابی تقی فداکار در رسیدن به نمایندگی اصفهان، ائتلافی شکننده با دو نامزد محافظه‌کار بود که از قضا به‌شدت با حزب توده زاویه داشتند. در این راستا با تلفیق دو روش کمی و کیفی و استخراج داده‌های مربوط به انتخابات مجلس چهاردهم در حوزۀ انتخابیه اصفهان از اسناد منتشرنشدۀ آرشیو مجلس شورای ملی، تحلیلی آماری از نتایج شمارش آرا ارائه می‌شود. یافته‌ها نشان می‌دهد که برخلاف باور رایج، بخش عمدۀ رای فداکار مربوط به توده‌های روستایی توابع حوزۀ انتخابیه بود و نه جامعۀ کارگری شهر اصفهان، به‌گونه‌ای که راهیابی وی به مجلس، بدون این ائتلاف و رای روستاها عملاً امکان‌پذیر نبود.

fragile coalition; an analysis of the tudeh party candidate’s victory from the isfahan constituency in the fourteenth round of national consultative assembly election (1943 a.d)

after the occupation of iran by the allies in august 1941 and the resignation of reza shah, the fourteenth national consultative assembly election took place in a completely different atmosphere. during this election, the tudeh party managed to secure some parliamentary seats mainly from the northern region that were under the occupation of the soviet army. however, one tudeh party candidates, taghi fadakar, stood out in isfahan. isfahan  located at the center of the country, isfahan was not within the infiltration zone of neighboring north. moreover, it was unlikely for a leftist candidate to win in a constituency known for its traditional and conservative culture. hence, a separate study is necessary to analyze the fourteenth parliamentary election in isfahan.the current research investigates the factors that were linked to the tudeh party candidate’s victory in this election and presents the hypothesis that the main factor behind the success of taqi fadakar was a fragile coalition with two other conservative candidates, who had strong conflicts with the tudeh party. using a combination of quantitative and qualitative methods, by extracting data from the unpublished documents of the archive of the national assembly, a statistical analysis of the vote counting results is presented. according to findings, despite the common belief, most of taghi fadakar’s votes comes from rural parts of the constituency, not labor society of isfahan. therefore, without the coalition and rural votes, fadakar’s success would have been almost impossible.