تبیین نقش محرومیت نسبی در پیوستن طبقات اجتماعی به جنبش عباسیان

جنبش عباسیان یکی از نقاط عطف تاریخ اسلام در قرن دوم قمری می‌باشد. جنبش های اجتماعی بحثی اساسی در نظریه های انقلاب‌اند که به سبب همین اهمیت، نظریه های مختلف کوشیده اند آنها را توضیح دهند. یکی از مهم‌ترین این نظریه ها، نظریۀ «محرومیت نسبی» می باشد. ورود اسلام به ایران و شعارهای برابری خواهانه سطح انتظارات ارزشی مردم را بالا برد. این در حالی بود که پس از مدتی، به‌خصوص در دورۀ بنی امیه سطح توانایی ارزشی مردم تغییر چندانی نکرد. بنابراین می توان محرومیت نسبی، یعنی فاصله گرفتن انتظارات ارزشی و توانایی‌های ارزشی را زمینه ای مهم در ایجاد سرخوردگی و نارضایتی مردم و یکی از دلایل اصلی پیوستن طبقات مختلف، به‌خصوص طبقات میانی و فرودست به جنبش عباسیان دانست. نگارندگان مقالۀ حاضر کوشیده‌اند با تمرکز بر جنبش عباسیان و با بهره گیری از روش تحلیل تاریخی و جامعه شناختی و همچنین بررسی محتوای آثار تاریخی، در پرتو نظریۀ محرومیت نسبی به بررسی زمینه ها و علل پیوستن طبقات مختلف به این جنبش بپردازند.

explaining the role of relative deprivation in joining the social classes to the abbasid movement

the abbasid movement was one of the turning points in the history of islam in the second century ah. social movements are a fundamental argument in theories of revolution. because of this importance, various theories have attempted to explain them. one of the most important of these theories is the theory of relative deprivation. with the advent of islam in iran and the slogan of equality, people’s values increased, but, after a while, especially during the umayyad period, the level of people’s values did not change significantly. therefore, relative deprivation, i.e., the gap between valuable expectations and valuable capabilities, can be considered as an important factor in creating people’s frustration and dissatisfaction and as one of the main reasons for various classes, especially the middle and lower classes, to join the abbasid movement. the authors of this article have tried to focus on the abbasid movement and using the method of historical and sociological analysis and reviewing the content of historical , in light of the theory of relative deprivation, examine the correlations and reasons  for the joining of different classes to this movement.