جنبش کارگری همدان در دوران نهضت ملی

در دوران نهضت ملی شدن صنعت نفت، احزاب و گروه‌های سیاسی فعالیت زیادی در همدان داشتند. حزب «توده» یکی از احزابی بود که در قالب انجمن ها و شورای متحدۀ کارگران و زحمت‌کشان فعالیت می کرد. این حزب ضمن مخالفت با نهضت ملی و دولت مصدق، در بیشتر مواقع با «جمعیت طرفداران نهضت ملی همدان» درگیر بود. اتحادیۀ کارگری و شورای متحدۀ کارگران و زحمت‌کشان این حزب و دیگر تشکیلات حزب، مانند «خانه صلح» با فعالیت خود در اعتصابات کارگری، در بین کارگران کارخانه های همدان نقش موثری داشتند. هدف این نوشتار تحلیل فعالیت های حزب توده و شورای مذکور در میان کارگران همدان بوده است. مقاله حاضر با استناد به داده های استخراجی از اسناد آرشیوی و منابع کتابخانه ای به نگارش درآمده است. یافته های پژوهش نشان از فعالیت حزب توده و شورای متحدۀ کارگران و زحمت‌کشان شعبۀ همدان در مخالفت با نهضت ملی، با جذب کارگران و برگزاری اعتصابات کارگری در کارخانه های همدان دارد. بدین ترتیب، برای اولین بار جنبش کارگری به شکل سازماندهی‌شده خواسته های صنفی و سیاسی اقتصادی جدیدی را مطرح کرد و مشکلات سیاسی و امنیتی برای مسئولان همدان به وجود آورد.

Hamedan labor movement during the national movement

During the nationalization of the oil industry, political parties and groups were very active in Hamedan. The Tudeh Party was one of the parties operating in the form of associations and a united council of workers and toilers. Opposing the National Movement and Mossadegh’s government, the party was often involved with the &Hamadan National Movement Supporters Association.& The trade union and the united council of workers and toilers of this party and other party organizations, such as the &House of Peace&, played an effective role among the workers of Hamedan factories through their activities in the workers’ strikes. The purpose of this article was to analyze the activities of the Tudeh Party and the council among the workers of Hamedan.The present article is based on data extracted from archival documents and library resources. The findings of the study show the activity of the Tudeh Party and the United Council of Workers and toilers of the Hamadan branch in opposition to the national movement, by recruiting workers and holding labor strikes in factories in Hamadan. Thus, for the first time, the labor movement in an organized way raised new trade unions and politicaleconomic demands and created political and security problems for the officials of Hamedan