نقش ازدواج‌های سیاسی در تثبیت حکومت صفویه در دورۀ شاه‌ طهماسب اول

مرگ زودهنگام شاه‌اسماعیل اول صفوی سبب شد حکومت نوپای صفویه با چالش جدی در هدایت و تسلط بر قبایل قزلباش و غیرقزلباش روبه‌رو شود؛ به همین دلیل شاه‌طهماسب اول در درون مرزهای سیاسی ایران با مطالبات و گاهی با نارضایتی‌های قومی و خاندانی مواجه بود که اگر نگوییم تمایل به واگرایی داشتند، ولی تقرّب به دایرۀ قدرت و نفوذ در دربار سیاسی از آرزوهای این طوایف و گروه‌ها بود که در کنار شاه‌اسماعیل و جانشین او شاه‌طهماسب جنگ و جان‌فشانی داشتند و یا در نهان آمال خودسری می‌پروراندند. نگارندگان پژوهش حاضر با تکیه بر منابع رسمی و مآخذ معتبر، با تبیین ازدواج‌های سیاسی میان طیف‌ها و گروه‌ های مختلف، درصدد واکاوی چرایی و چگونگی تاثیر پیوندهای خانوادگی در پیشبرد تثبیت حاکمیت صفویه در دوره شاه‌طهماسب اول می‌باشند. در این فرایند مشخص شده است که در این برهۀ زمانی دربار صفویه و سایر گروه‌های قومی از ازدواج سیاسی به مثابه روشی کارآمد در مناسبات سیاسی، کسب منافع اقتصادی، توسعۀ ارضی و کسب مشروعیت سیاسی و مقبولیت اجتماعی استفاده می‌کردند و در این زمینه شاه‌طهماسب اول نیز برای تثبیت ساختار قدرت در تعامل با عناصر محلی و منطقه‌ای که تباین مذهبی نیز داشتنند، از این شیوه در موارد متعدد بهره گرفته است.

The Role of Political Marriages in Establishing the Safavid Rule During the Reign of Shah Tahmasb I

Shah Ismail I ’s early death caused the nascent Safavid government to face a serious challenge in leading and dominating the Ghezelbash and nonGhezelbash tribes. Therefore, Shah Tahmasb I, the Safavid, faced the demands and sometimes ethnic and family dissatisfaction within Iran’s political borders, which, if not they tended to diverge. However, the proximity to the sphere of power and influence in the political arena was one of these tribes’ and groups’ aspirations. Along with Shah Ismail and his successor Shah Tahmasb, they had wars and sacrifices or secretly raised their hopes. The present study, based on official sources and credible sources, explains the political marriages between different groups and groups and seeks to investigate why and how the influence of family ties in promoting the establishment of Safavid rule during the reign of Shah Tahmasb I. In this process, it becomes clear that at this time, the Safavid court and other ethnic groups used political marriage as an effective method in political relations, gaining economic interests, territorial development, and gaining political legitimacy and social acceptance. In this regard, the Shah Tahmasb I has also used this method in several cases to stabilize the power structure in interaction with local and regional elements that also had religious differences.