راه‌های ارتباطی بخش غربی استان لرستان (طرهان) در دورۀ ساسانی و سده‌های آغازین اسلامی (با تاکید بر مسیرهای بهاره)

مسیرهای تاریخی ولایت «طرهان/طرحان» در جنوب غرب استان لرستان، از راه های برون‌منطقه ایپرتردد و مهم بود. از مهم‌ترین این مسیرها، محور ارتباطی کرمانشاه به خوزستان در دورۀ ساسانی و سده های آغازین اسلامی است که آثار معماری ارزشمندی در آن ساخته شده است.اهداف پژوهش حاضر، مطالعۀ قابلیت های ارتباطی منطقۀ طرهان و بررسی تاثیر جغرافیا، اقلیم و آب‌و‌هوای منطقه در چگونگی انتخاب مسیرها و تحلیل سازمان فضایی بناهای مرتبط با آن است. رویکرد تحقیق تاریخیتحلیلی است و گردآوری یافته ها با مطالعۀ میدانی و جست‌وجو در منابع کتابخانه ای انجام شده است.نتایج تحقیق نشان می‌دهد که وضعیت جغرافیایی و اقلیمی منطقه سبب شکل گیریدو مسیر بهاره و پاییزه در منطقه شده بود. این راه ارتباطی علاوه بر برقراری ارتباط خوزستان با مناطق شمال و شمال ‌غرب ایران از طریق طرهان، نقش زیادی در برقراری امنیت ناحیه و پایداری استقرار های آن نیز داشته است. از دیگر نتایج این پژوهش، شناسایی بخش زیادی از جاده های سنگ فرش در مناطق کوهستانی، تعدادی قلعه –که به منظور حفاظت از راه‌ها و کاروان ها ساخته شده بودند، ایستگاه های بین راهی با کارکرد خدماتیرفاهی، آب انبار، کاروان‌سرا/ منزلگاه و همچنین کتیبه هایی از دوره اسلامی است که برای اولین بار در این پژوهش شناسایی و معرفی شده‌اند.

The Communication Roads of the Western Part of Lorestan (Tarhān) in the Sassanid Era and the Early Islamic Centuries (With an Emphasis on SpringRoutes)

The historical roads of Tārhān district in the southwest of Lorestan province are the important and hightraffic interregional roads. One of its most important roads is the road between Susiana and Kermanshah that has been very significant in the Sassanid era and early Islamic centuries. Many architectural works such as bridges, caravansary, and castell and cobblestone roads have been remains in this district from Sassanid and early Islamic centuries which have not been studied carefully yet. The goal of this research is the study of the communication capabilities of Tārhān district through the identification of the archaeological evidence of this road and buildings alongside it. The research approach is Historicalanalytical, and data are collected by field and library method. To achieve these goals, this road was surveyed from Saimare city to Holeilan valley. This survey was identified a large part of the paved roads in mountainous areas, bridges, caravansary, some castles to protect roads and caravans, buildings with servicewelfare functions, reservoir, two urban settlements, and an inscription from the Islamic era. The research results show that geography and climate of the region have caused to establish two paths in this region; spring route and autumn route. Each of them was used in one part of the year. In addition to connecting Khuzestan to the north and northwest of Iran, this road has caused the safety and flourishing of its settlements.