بررسی علل و عوامل شورش پیشه‌وران تبریز در دوره شاه‌ تهماسب صفوی (979981 ق.)

بین سال‌های (979 981ق) شورشی علیه حکومت صفویه در تبریز روی داد که در منابع این دوره بازتاب چندانی نیافته است. اگرچه منابع اشاره‌ای به علل و عوامل تکوین شورش نکرده‌اند ولی عوامل سیاسی، اجتماعی و به‌ویژه اقتصادی در قالب مولفه‌هایی همچون درگیری با دول مجاور، انتقال پایتخت، اختلاف بین محلات و درگیری‌های فرقه‌ای، افول طریقت‌های صوفیانه و به‌ویژه رکود تجارت به‌صورت آشکار و پنهان در بروز آن اثرگذار بوده‌اند. در پی رکود تجارت و وخامتِ شرایط زندگی به‌ویژه برای پیشه‌وران، با توجه به زمینه‌های آماده، در اثر اجحاف ماموران محلی شورش آغاز گردید و به مدت دو سال تداوم یافت. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با اتکا به منابع و مآخذ موجود درپی مطالعه عوامل و تبیین نقش آن‌ها در تکوین شورش و یافتن پاسخی به سوال اصلی است که عوامل اجتماعی و اقتصادی چگونه و تا چه میزان در شکل‌گیری این شورش تاثیرگذار بوده‌اند؟

The Riot of Craftsmen during the Dynasty of Shah Tahmasb Safavid in Tabriz (979981 AH), Causes and Effects

At the end of the Shah Tahmasb’s reign, from 979 to 981, a riot occurred in Tabriz. This riot is one of the Tabriz citizens’ few riots against the Safavid dynasty. Although the sources don’t mention the causes and effects of the riot’s formation, political, social and especially economic factors in the form of components such as conflicts with neighboring states, shifting of capital, the disagreement between the neighborhoods and sectarian conflicts, the decline of the Sufi doctrines and trade recession especially had visible and invisible impacts on them. Following the trade recession and poor living conditions, particularly for craftsmen, the riot was started and continued for two years regarding the available context and due to the local officials’ extortions. The current research being carried out by the method of descriptiveanalytical and relying on the available resources studied and explained the causes and their roles in shaping of the riots. Furthermore, it tries to answer this question “how and to what extent social and economic factors had an impact on shaping of this riot?”