معیارهای سنجشِ نسبت جامعه با جاهلیت در نهج‌البلاغه

شناخت جاهلیت و متعلّقات جامعه شناختی آن از حیث ارتباط بسیار نزدیکش با جامعه صدر اسلام، اهمیت و ضرورت دارد. علاوه بر آن، ماهیت و ویژگی های جاهلیت نشان می دهد که باید آن را نه منحصر به قبل از اسلام، بلکه نقطه مقابل اسلام و هر تحول بنیادی صورت گرفته در جوامع انسانی دانست. از نخستین گام های مطالعه نسبت یک جامعه با جاهلیت، دریافت معانی، مفاهیم و مقوله های آن است. در میان منابع موجود در این زمینه، پس از قرآن و احادیث پیامبر(ص)، سخنان علی(ع) اهمیت ویژه ای دارد. این پژوهش، با رویکردی توصیفی و استفاده از روش نظریه بنیاد ، از طریق رفت و برگشت مداوم میان تفکر استقرایی(ایجاد مفاهیم، مقولات و روابط بین آن ها) و تفکر قیاسی(آزمون مفاهیم، مقولات و روابط بین آن ها)، به یافتن معیارهای غالب در سنجش نسبت جامعه با جاهلیت در نهج البلاغه پرداخته است و «ایمان غیرعقلانی» را به‌عنوان مقوله اصلی در این موضوع پیشنهاد می دهد.

The Criteria of Evaluating Ratio of Society to Ignorance in Nahdj alBalagha

The recognition of Ignorance and its sociological attachments regarding its close proximity to Early Islamic Community is very important. Moreover the essence and the features of Ignorance indicate not only be considered to the preIslamic period but also on the contrary to Islam and any fundamental transition, one of the initial steps studying the ratio of a society to the Ignorance is, the perception of its meanings, concepts and subjects. Among the existing in this arena, beside the Holy Qur’an and The Hadiths of Prophet (PBUH), the sermons of Ali (PBUH) is of considerable importance. Applying descriptive approach by using the grounded theory method, through the constancy between the inductive reasoning (creating concepts, subjects and the relations in between) and deductive reasoning (examining the concepts, subjects and the relations in between). This research intends to find the dominant criteria in evaluating the ratio of society to Ignorance in Nahdj alBalagha and renders the term “irrationalfaith” as the major concept in this arena.