زمینه‌های تداوم خاصه سازی درعهد شاه عباس دوم صفوی

شاه عباس اول سیاست خاصه‌سازیِ ممالک را که به شکل محدودی از زمان اسلافش شروع شده بود برای بهبود وضع مملکت و تمرکز‌گرایی به کار گرفت. جانشینانش نیز به‌رغم برخی آثار زیانبار آن، این شیوه را ادامه دادند چنان‌که در زمان شاه عباس دوم تبدیل ممالک به خاصه شکل وسیعی به خود گرفت. مقاله حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که چرا در عهد شاه عباس دوم تبدیل ممالک به خاصه سیر صعودی داشت؟ روش تحقیق مقاله از نوع پژوهش تاریخی و روش انجام آن کتابخانه‌ای است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد زیاده‌خواهی‌ و زورگویی حکام ایالات و به تبع آن شکایات مکرر ساکنان این مناطق و حیف و میل عایدات، نیاز مبرم و روزافزون دربار به منابع مالی، جلوگیری از قدرت‌طلبی و عصیان امرای قزلباش، تمرکز‌گرایی، تامین سریع آذوقه و نیاز‌های مردم هنگامِ رخدادِ بلایای طبیعی، رفع ظلم از مردم و بهبود شرایط آن‌ها از جمله زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بودند که شاه عباس دوم را ترغیب به تداوم و توسعه خاصه‌سازی اراضی موسوم به «ممالک» کرد.