بازنمایی گفتمان سنت اسلامی از تجربه دینی در سینمای ایران؛ تحلیل گفتمان فیلم زیر نور ماه

مقاله حاضر با استفاده از نظریه بازنمایی و رویکرد تحلیل گفتمانی، به بازنمایی گفتمان سنت اسلامی در رابطه با تجربه دینی در سینمای ایران می‌پردازد. در واقع، سنت تنها گفتمانی است که دین و آموزه‌های وحیانی را به‌طور متقن می‌پذیرد و “عقل قدسی” نیز معیار داوری گفتمان سنت اسلامی در باب مسایل شناختی، هستی‌شناختی و اخلاقی است و در هیچ نقطه‌ای با آموزه‌های وحیانی در تقابل قرار نمی‌گیرد. تجربه دینی هم که تابعی از اصول موضوعه این گفتمان است به‌شیوه خاصی از رابطه انسان با ماورای طبیعت اشاره دارد. این شیوه خاص رابطه در دو زمینه قابل مشاهده است: اول، در زمینه زندگی واقعی که تنها توسط فردی که چنین تجربه‌ای را کسب می‌کند قابل مشاهده است. دوم، در زمینه زندگی تخیلی فیلم و سینما که بازنمایی تجربیات فردی می‌باشد که توسط مخاطبان سینما قابل مشاهده است. سینمای استعلاگرای ایران به‌مثابه یکی از مهم‌ترین “رسانه‌های تصویری”، به بازنمایی گفتمان‌های مختلف شکل گرفته در رابطه با تجربه دینی پرداخته است. از میان سه گفتمان عمده روشنفکری، روشنفکری دینی و سنت اسلامی، در این مقاله به گفتمان سوم می‌پردازیم و فیلم سینمایی زیر نور ماه را که با این رویکرد قابل تبیین است، مورد توجه و تحلیل قرار می‌دهیم.