بررسی تطبیقی ضمانت اجراهای تحصیل دلیل غیرقانونی توسط ضابطان قضایی در حقوق کیفری ایران و آمریکا

ضمانت‌ اجرای اصل مشروعیت تحصیل دلیل می‌تواند به دو مدل شیوه‌ای و نتیجه‌ای تشریح ‌گردد. در مدل شیوه‌ای صِرف غیرقانونی بودن روش تحصیل دلیل، موجب رد ارزش اثباتی آن می‌شود، هر چند متهم، مرتکب جرم شده باشد. در حقوق آمریکا که از این مدل تبعیت می‌نماید، از اصل مشروعیت تحصیل دلیل، تحت عنوان قواعد اکس-کلوژنری نامبرده می‌شود. اقدامات ضابطان مانند دام‌گستری و معامله‌های صوری از عوامل رافع مسئولیت کیفری است و دلایل تحصیل شده با این روش قابل استناد نیست. اعلان نمودن ادله به نفع متهم تحت عنوان قاعدۀ برادی شناخته شده و متهم حق اعتراض به دلایلی که جهت دستگیری وی ارائه شده است را دارد. حقوق کیفری ایران به علت صراحت نداشتن ضمانت‌اجرایی همچون قاعده بطلان یا رد ادله می‌توان گفت از مدل نتیجه‌ای تبعیت می-نماید؛ زیرا در این مدل شیوۀ گردآوری دلایل اساس و نقطه تمرکز نمی‌باشد بلکه تاثیر کلی این شیوه بر نتیجه دادرسی ملاک می‌باشد. ادله‌ای مانند اخذ اقرار با شکنجه و اجبار توسط ضابطان هر چند براساس قوانین موضوعه، بدواً موجب سلب اعتبار آنان می‌گردد اما همین ادله در رویۀ قضایی به عنوان اَماره در نظر گرفته می‌شود و بعضاً یکی از طرق دستیابی قضات به علم و اقناع وجدانی برای رسیدن به نتیجه دادرسی است. از پیامدهای این نوع مدل در سیستم کیفری ایران یکی گسترش اقرار محوری می‌باشد که باعث شده به شیوۀ اخذ آن نیز توجه شایسته‌ای نشود و دیگری عدم پیش‌بینی ضمانت‌اجرای مناسب جهت ادله‌ای که با نقض حقوق دفاعی متهم توسط ضابطان تحصیل می‌شود، است.

a comparative study in guarantees of obtaining illegal evidence by judicial officers in iranian and american criminal law

the guarantees of lawful evidence can be explained in two models: &methodical and consequential&. in a method model, the mere illegality of obtaining evidence leads to a rejection of its positive value, even if the accused has committed a crime. in american law, which follows this model, the principle of obtaining evidence is referred to as the & exclusionary rule &. actions of judicial officers such as entrapment and formal transactions are remedies for criminal liability and the reasons learned in this way can not be cited. declaring evidence in favor of the accused is known as the &brady rule& and the accused has the right to object the reasons given for his arrest. iranian criminal law follows the result model due to the lack of guarantees such as the & the rule of invalidity of reason because in this model, the method of gathering the reasons is not the basis and focus point, but the overall effect of this method on the outcome of the trial is the criterion. obtaining evidence illegally, although in some cases initially leads to their discrediting, but the same evidence in judicial practice is considered as presumption and one of the ways that judges gain knowledge to achieve outcome of the trial. one of the results of this model is central confession in the iranian penal system, which has led to pay proper attention to the method of obtaining it, and the other is the lack of provision of appropriate and effective enforcement guarantees for evidence that violates the defense rights of defendant.