پیشینه، مبانی و اصول حاکم بر درجه‌بندی مجازات‌های در نظام حقوقی ایران

مدرج کردن از منظر لغوی و اصطلاحی همان گونه که مشخص است به معنای سنجیدن، معین کردن، اندازه گرفتن، شماره بندی، درجه بندی و .... می باشد. مدرج کردن بر اساس منطق جدیدی که به منطق فازی معروف شده، امروزه از جمله مباحث بسیار کاربردی و جدیدی است که در اغلب علوم از جمله علم حقوق مورد بحث و مطالعه می باشد. در علم حقوق نیز، از جمله گرایش هایی که منطبق با منطق فازی با تغییراتی در قوانین و مقررات مربوطه همراه شده، حقوق کیفری است. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با پاسخ به این سوال اصلی به نگارش در آمده که درجه بندی مجازا ت ها در نظام حقوقی ایران مبتنی بر چه اصول و مبانی می باشد؟ نتایج حاصله در راستای پاسخ به این سوال و برخی سوال های دیگر بدین ترتیب می باشد: 1- مروری بر قوانین کیفری در نظام حقوقی ایران آشکار می سازد که منطق خاصی بر درجه بندی و کیفرگذاری حاکم نبوده و از مبنای واحدی تبعیت نمی نماید. 2- درجه بندی مجازات ها به حدود، قصاص، دیات و تعزیرات متاثر از مبانی فقهی در اسام بوده که از بدو قانون گذاری در نظام حقوقی ایران همواره با تغییرات اندکی در قوانین جزایی ایران مورد پذیرش قرار گرفته و در ق.م.ا 1392 به عنوان آخرین اراده مقنن نیز همین تقسیم بندی ملاک عمل قرار گرفته است. 3- امروزه هر چند درجه بندی یا فازبندی در حقوق کیفری به عنوان یکی از مباحث روز متاثر از منطق فازی است اما بی ارتباط با برخی از اصول شناخته شده در نظام کیفری نیست. 4- حقوق کیفری مانند سایر حوزه های علوم انسانی دارای مفاهیمی با معانی مدرج است که برای شناخت دقیق تر نمی توان آنها را مطلق نگریست؛ بلکه نگرش فازی به یاری این مفاهیم شتافته تا در جایگاه واقعی خود قرار در داده شوند ونهایتاً تصمی مگیری و قضاوت موثر واقع گردند. از جمله شناسایی درجات شکل گیری عنصر مادی از قصد تا اجرا و همچنین عنصر روانی و مراتب مسئولیت کیفری که در کیفرها به خصوص تعزیرات با توجه به درجه بندی ماده 19 قانون مجازات اسلامی مبین و موید این امر می باشد.

the background, foundations and principles governing the grading of punishments in iran’s legal system

grading from a lexical and idiomatic point of view, as it is known, means measuring, determining, measuring, numbering, rating, etc. grading based on a new logic known as fuzzy logic is one of the very practical and new topics that is discussed and studied in most sciences, including the science of law. in the science of law, criminal law is one of the trends that will be introduced in the current laws and regulations in accordance with this new topic. the present study was written with a descriptive-analytical method and with the aim of examining the background, foundations and principles governing the grading of punishments in iran’s legal system, and it comes to the following conclusion: 1- legislative changes in iran’s criminal system show that the punishments in criminal laws are a single classification has not been followed; therefore, the same classification is not seen in the five legislative periods (1304 general penal law, 1352 general penal law, 1361 islamic penal law, 1370 islamic penal law and 1392 islamic penal law). 2- grading of punishments in iran’s legal system is based on jurisprudence and legal principles. this is to explain that for the classification of punishments, in jurisprudence and law, certain principles have been taken into consideration, and after the islamic revolution, the classification of punishments has been started with the emphasis on visa based on sharia. 3- today, although grading or phasing in criminal law as one of the topics of the day is influenced by fuzzy logic, it is not unrelated to some known principles in the criminal system. among these principles, we can mention the principle of legality of crime and punishment, the principle of equality of punishments, the principle of proportionality between crime and punishment, the principle of individualization of punishments, which are written in ...