کیفرزداهای نسل اول در بوته‌ی ارزیابی گستره‌ای

نسل اول کیفرزداها در سیاست کیفری ایران، شامل آن دسته از نهادهایی است که به صورت تدریجی در نظام ضمانت اجراهای ایران پدیدار گشته و به صورت پویا در دوره‌های مختلفِ سیاست کیفرزدایی پایدار مانده‌اند. در این نوشتار، گستره‌ی سه کیفرزدای اصلی این نسل شامل کاهش کیفر (تخفیف)، رهایی در ابتدا یا در جریان کیفر (تعلیق) و رهایی از زیست کیفری به زیست اجتماعی (آزادی مشروط) در دوره‌های مختلف بررسی شده و با روش ساختارشناسی، ارکان هر یک از آن‌ها تبیین گردیده است. هم‌چنین با مقایسه‌ی مقررات حاکم بر ارکان کیفرزداهای یادشده، قبض و بسط گستره‌ی کیفرزداییِ قابل اعمال توسط آن‌ها شناسایی شده است. نتایج این ارزیابی نشان می‌دهد هرچند در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در برخی ارکان کیفرزداهای مذکور، سخت‌گیری‌های جدیدی پیش‌بینی شده است؛ اما در مجموع می‌توان گفت در سیاست کیفری نوین ایران، این نهادها در کیفرزداترین وضعیت قرار گرفته‌اند.