حق استیفای قصاص یا برخورداری از دیه در خصوص معاون در قتل مورث

قوانین ایران از جهت حرمان معاون قتل عمدی از دیه و ارث ساکت است. در دکترین حقوقی و منابع فقهی نیز نص خاصی جهت استناد در این فرض به چشم نمی‌خورد. این نوشتار در پی پاسخ به این سوال است که آیا حکم مندرج در ماده‌ی 456 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 که محرومیت از دیه و ارث را به عنوان مجازات تبعی قاتل که مورث خود را می‌کشد مقرر نموده است، به معاون در قتل نیز تسری می‌یابد. نتیجه آن‌که، با التفات به قواعد مبناییِ ایجاد آن حق و وحدت ملاک از موضوعات مشابه باید قائل به تفکیک شد و با توجه به وجود یا نبود شرایط مسوولیت کیفری در شخص معاون، حسب مورد قائل به حرمان یا تعلق ارث شویم؛ و در خصوص حق استیفای قصاص و دیه، با استناد به عناصر متشکله‌ی جرم معاونت به ویژه عنصر روانی جرم که مبنای ایجاد حق استیفای قصاص و استقرار دیه است، با فرض وجود سایر شرایط، حکم به حرمان از ارث و دیه اقوی می‌باشد.