شناسایی ابعاد و مولفه‌های موثر بر شکل‌گیری فضاهای شهری مطلوب برای زنان با استفاده از روش فراتحلیل

تحلیل رابطۀ جنسیت و فضا در کنار یکدیگر سبب می‌شود تا نقش‌ها و نیازهای هر یک از زن و مرد به‌خصوص در فضاهای شهری مشخص شود. این تحلیل کمک می‌کند تا با درک چگونگی نقش‌های سازندۀ زنان، به تولید و بازتولید روابط اجتماعی مطلوب در فضاهای شهری منجر شود. حضور زنان در فضاهای عمومی و شهری نه‌تنها منعکس‌کننده، بلکه روایت‌کنندۀ روابط مطلوب یک اجتماع است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی ابعاد و مولفه‌های موثر بر شکل‌گیری فضاهای شهری مطلوب برای زنان با استفاده از روش فراتحلیل است. جست‌وجوها به‌صورت دستی و بر مبنای کلیدواژه‌های «فضاهای شهری، زنان» صورت گرفته است و برای کلیدواژه‌های فرعی نیز عبارت‌های «پارک، فضای عمومی، فضاهای تک‌جنسیتی» جایگزین همراه کلیدواژۀ اول است. بازۀ زمانی مطالعاتی از سال 1395 تا 1401 در منابع فارسی و سال 2016 تا 2022 در منابع انگلیسی است. همچنین از نرم‌افزار spss برای انجام‌دادن آزمون‌های فراتحلیل استفاده شده که درنتیجۀ آن نمودار جنگلی، حبابی، تشخیص ناهمگنی و قیفی (سوگیری انتشار) تولید شده است. برای سنجش پایگاه‌های علمی برای تولید محتوا در این حوزه نیز، از نرم‌افزار وس‌ویور استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان‌دهندۀ آن است که ابعاد اصلی آن؛ شامل ابعاد کالبدی و عملکردی، ابعاد ساختاری و فضایی، ابعاد فردی و شخصیتی و ابعاد فرهنگی و اجتماعی در طراحی فضاهای شهری است. جایگاه پژوهش‌های حوزۀ طراحی فضای شهری مطلوب برای زنان در ادبیات پژوهش جهانی حائز اهمیت است.

identifying the dimensions and components affecting the formation of desirable urban spaces for women by using the meta-analysis method

analyzing the relationship between gender and space elucidates the roles and needs of both men and women, particularly in urban spaces. this analysis aids in understanding how the constructive roles of women contribute to the production and reproduction of desirable social relations in urban spaces. the presence of women in public and urban spaces not only reflects but also narrates the desirable relationships within a society. the primary objective of this research is to identify the dimensions and components that influence the formation of desirable urban spaces for women using the meta-analysis method. the searches were conducted manually, focusing on the keywords urban spaces, women. for sub-keywords, the terms park, public space, single-gender spaces replaced the first keyword. the study period spans from 2016 to 2022 in persian sources and from 2016 to 2022 in english sources. spss software was employed to conduct meta-analysis tests, resulting in the production of forest, bubble, heterogeneity, and funnel (diffusion bias) diagrams. vosviewer software was used to assess scientific databases for content production in this field. the results indicate that the main dimensions of the research encompass physical and functional dimensions, structural and spatial dimensions, individual and personality dimensions, and cultural and social dimensions in the design of urban spaces. the position of research in the field of urban space design for women holds significance in the global research literature.