بررسی بن‏ مایۀ «تولدهای سخت و غیرعادی» در اساطیر

کهن‏الگو به‏منزلۀ عاملی فطری در ناخودآگاه جمعی بشر، با اسطوره پیوندهای ژرف و مرزهای مشترک فراوانی دارد. درواقع، اسطوره‏ها کهن‏الگوهایی هستند که دلایل شکل‌گیری آن‌ها، با توجه به ناخودآگاه جمعی بشر، بررسی می‌شود. مطابق آرای یونگ، هر اسطوره بر‌اساس مجموعه‏ای از عوامل و علل غریزی، در ذهن مردمان به وجود آمده است. در این میان، انواع زایمان غیرطبیعی نیز از موضوعات برجسته اساطیری و کهن‏الگویی است که به‏طور مستقیم با ماجرای تولد برخی پهلوانان اساطیری در فرهنگ‏ها و ملل گوناگون درآمیخته است. از داستان تولد «رستم» گرفته تا تولد پهلوانانی چون «آرتور» و «هرکول» تا ایزدان و پهلوانانی مانند «اندرا»، ایزد «مهر» یا «میترا»، «بهرام»، «آتنه»، «مینروا»، «ساناسار و باقداسار»، «اوزیریس» یا «اوزیرمق»، «آتیس»، «سوسلان»، و «باترازد»، «مشی و مشیانه»، «بودا» و «برهما» و «سوشیانس» با کهن‏الگوی سخت‏زایی و زایمان‏های غیرطبیعی مواجهیم. این جستار با بهره‏گیری از روش توصیفی‌ـ تحلیلی درصدد است دلایل این‌گونه تولدها را در میان اساطیر بررسی و کارکرد کهن‏الگویی آن را روشن کند. با توجه به نتایج، به‏نظر می‏رسد این تولدهای فراطبیعی درواقع گونه‏ای براعت استهلال داستانی است تا برجستگی و بزرگی‏شان را از لحاظ قدرت جسمی و روحی و اعمال پهلوانی در دوران شکوفایی‏شان به‏تصویر بکشد.