نقش زن در احکام مبادله مادیان هزاردادستان

مادیان هزاردادستان haz?r d?dest?n) (m?day?n ? «مجموعه هزارفتوی»، تنها نسخه خطی ناقصی از چندین مجموعه حقوقی دوره ساسانیان در دست است. اطلاعی از زندگی جمع‌آورنده آن، فرّخ مرد وهرامان (فرّخ مرد پسر بهرام)، نداریم. احتمال می‌رود کتاب در اصل در دوران پادشاهی خسروپرویز، آخرین پادشاهی که نامش در کتاب آمده، تالیف شده باشد. این گفتار به بررسی اصطلاح حقوقی « g?hr?n kardan: گوهرین‌کردن، معاوضه‌کردن» از «مجموعه هزارفتوی» می‌پردازد. گوهرین و گوهرین‌کردن در سه دادستان (= حکم) این کتاب ارزشمند حقوقی به‌کار رفته است. با بررسی این سه حکم، این اصطلاح حقوقی تفسیر می‌شود. ضمن پیگیری قانون و مسایل حقوقی ایران دوره ساسانی، کارکرد حقوقی گوهرین‌کردن را پدیده جدیدی در خانواده می‌بینیم. نقش زن در این مبادله تجاری، بیانگر حضور جدی او در عرصه اجتماعی‌ـ اقتصادی است که در جهت استحکام خانواده پیش می‌رود.