برساخت اجتماعی عشق در تجربه زیسته زنان: بررسی کیفی مسایل و تبعات روابط عاشقانه دختران مجرد تهرانی

انتخاب همسر در میان نسل جدید، اغلب یا محصول پیدایی عشق و تعلقات عاطفی است یا به شکل‌گیری روابط عاشقانه و رمانتیک پیش از ازدواج منتهی می‏شود. قلّت تحقیقات جامعه‌شناختی پیرامون این سوژه، ضرورت بررسی بسیاری از ابعاد موضوع را نشان می‏دهد. هدف اصلی این پژوهش فهم عمیق تجربه زیسته زنان از روابط عاشقانه و آشکار‌کردن ابعاد آسیب‌زای این روابط است. از‌این‌رو، تحقیق حاضر از نوع کیفی با روش مورد‌پژوهی است. نمونه‌گیری نظری بر‌مبنای اشباع نظری و استقرای تحلیلی به انتخاب 20 نفر از زنان دارای روابط عاشقانه پیش از ازدواج منجر شده است. معیار انتخاب این افراد تجربه روابط عاشقانه در گذشته یا حال حاضر، منطقه محل سکونت، وضعیت درآمد و سطح تحصیلات (پایگاه اقتصادی‌ـ اجتماعی) است. یافته‌ها بر‌مبنای مصاحبه با مشارکت‌کنندگان نشان می‏دهد که تقلیل‏گرایی عاطفی و اهمیت صرف رفع نیاز عاطفی به همراه اهمیت امر ازدواج می‏تواند به شکل‌گیری روابط عاشقانه نابرابر و تلقی عشق به‌مثابه ملجایی عاطفی از دیدگاه زنان منجر شود. بدین معنا که در چنین روابطی، زنان به فرد مورد علاقه محوریت می‏بخشند و هر نوع فداکاری بی‌چشم‌داشتی را برای وی انجام می‏دهند و بدین ترتیب، در این زمینه مردان از حمایت عاطفی بیشتری بهره‌مند می‏شوند. شرایط موثر بر تشدید نیاز عاطفی زنان موثر واقع می‏شود عبارت است از خانواده سخت‌گیر یا سهل‌گیر و همچنین شبکه دوستان آن هم از طریق تقویت چشم و هم‌چشمی عاطفی. اندیشه تقلیل‏گرایانه زنان به تلقی شخص مورد علاقه به‌منزله منبع انحصاری رفع نیاز عاطفی منجر می‏شود و در نتیجه آنان در تعامل با فرد مقابل، انفعال رفتاری و همانندسازی هویتی با معشوق را در پیش می‏گیرند.