مطالعه کاشی‌نگاره‌هایی با نقوش زنان قاجاری در خانه‌های شیراز

هنر دوره قاجار به لحاظ محتوا و ماده، موضوع، و نحوه اجرا ویژگی‌های متمایز و منحصر‌به‌فردی دارد. وفور نقش‌مایه‌های زنانه در محصولات هنری عصر قاجار، از جمله در کاشی‌نگاره‌ها، در فضاهای خصوصی و نیمه‌خصوصی کاخ‌ها، و خانه‌های اعیان و اشراف از ویژگی‌های شاخص آن است. زنان قاجاریِ نقش‌بسته بر این کاشی‌نگاره‌ها در تعامل هویتی با هویت زن فرنگی، چهره نوینی از زن ایرانی را به نمایش گذاشته‌اند. با‌این‌حال، در بررسی نقوش زنان در هنر دوره قاجار، شاهد هم‌حضوری هویت ایرانی، اسلامی و فرنگی این زنان هستیم که درک آن نیازمند شناخت مفهوم سر‌اسطوره‌ها و عملکرد هم‌زمان اسطوره‌های چندگانه در فضای معناشناختی فرهنگ و هنر آن دوره است.این مقاله به بررسی ویژگی‌های هویتی زن در این زمان و کنش‌ها و خصوصیات شخصیتی او، با مطالعه تحلیلی مجموعه‌ای بی‌بدیل از اسناد تصویری، یعنی تک‌فریم‌های زنان در کاشی‌های آراینده خانه‌های به‌جا‌مانده از دوره قاجار در شیراز، پرداخته است. هدف این پژوهش، معرفی و ارایه مستندهای نگارگری‌شده‌ای است که نظریه معاصر سراسطوره‌ها را تبیین می‌کند.