بررسی جنبه‌های نمایشی شخصیت سودابه براساس نظریه کنش‌مندی گرماس

شاهنامه فردوسی اثری با شخصیت‏های بسیار و متنوع است و توانایی تبدیل‌شدن به متون نمایشی را از هر حیث دارد؛ ولی پیش از ورود به نگارش چنین متونی نیاز است هر‌یک از شخصیت‏ها از منظر نظریه‌های شخصیت‏پردازی دراماتیک بررسی و تحلیل شود. شخصیت‏پردازی قهرمان نمایش به‌منزله یکی از ارکان اصلی دنیای نمایش، مولفه‏های ویژه‏ای چون کنش‏مندی و انگیزش برای دست‌زدن به عمل دراماتیک، ویژگی‏های فیزیکی و روانی دارد که آن را از شخصیت‏پردازی داستانی متمایز می‏کند.سودابه یکی از شخصیت‏هایی جذاب‏ داستانی در شاهنامه است. ویژگی‏هایی شخصیتی وی با شخصیت‏های متعددی در ادبیات دیگر ملل مقایسه‌کردنی است. سودابه دارای ویژگی‏های قهرمانان دراماتیک است. در این مقاله کوشش شده با برشمردن مولفه‏های یک شخصیت نمایشی، نشان دهیم که به‌کمک شیوه پرداخت هنری فردوسی از سودابه، می‌توان همچون دیگر نمونه‏های ادبیات نمایشی، در نمایشنامه‏ای از سودابه شخصیتی نمایشی خلق کرد و در مرکز توجه اثری نمایشی قرار داد.در سال‏های گذشته، نظریه‌های شخصیت‏پردازی استفاده‌شده برای تحلیل شخصیت‏های داستانی در متون ادبی کهن، نظریه‌های کلاسیکی بوده است که اکنون مورد تردید قرار گرفته‏اند و نیاز است با دیدگاه‏های جدید به نقد و تحلیل آن‌ها پرداخته شود. یکی از این نظریه‌ها در حوزه شخصیت‏پردازی دراماتیک، نظریه کنش‏مندی شخصیت گرماس است که شخصیت را براساس میزان کنش در بافت متن نمایشنامه می‌سنجد.