ارزیابی نمود نقش اجتماعی زن در سینمای ایران (سال‏ های 13901396)

سینما به ‌منزله رسانه‌ای که به کسب پایگاهی مستحکم در میان مردم موفق شده، علاوه بر جنبه‏های هنری از مناظر دیگری نظیر جامعه‏شناسی نیز قابل تحلیل و بررسی است. نظریۀ بازتاب یکی از نظریاتی است که زیرمجموعه جامعه‏شناسی سینما قرار می‏گیرد و از دیدگاهی به مقوله سینما می‏نگرد که وجود ارتباط تنگاتنگ و گسست‌ناپذیر بین فیلم‏های تولیدشده در یک بافتار اجتماعی با خود آن بافتار، به‌طور عام، و نهادهای سازندۀ آن، به‌طور خاص، را اجتناب‌ناپذیر می‏داند. در این پژوهش، سعی بر این است تا با تکیه بر این موضع فکری نقش اجتماعی کاراکترهای زن موجود در فیلم‏های ساخته‌شده بین سال‏های 13901396 به روش تحلیل محتوای کیفی واکاوی شود. انتخاب این بازه زمانی به دلیل نزدیکی به زمان نگارش مقاله (1397) و به تبع آن نزدیکی به بافت جامعۀ امروز مخاطبان است. جامعۀ آماری مورد نظر به طور هدفمند از بین فیلم‏های برنده‌شده در بخش‏های بهترین فیلم، بهترین فیلم‌نامه و بهترین فیلم از دید تماشاگران جشنواره فجر این دوره انتخاب شده است. در بخش اصلی نیز، تحلیل نقش اجتماعی شخصیت‏ها براساس پنج شاخصه، که به باور نگارندگان جوانب مختلف نقش اجتماعی زن در سینما را مورد پوشش قرار می‏دهد، صورت می‏پذیرد: 1. ژانر فیلم‏ها، 2. طبقه اجتماعی شخصیت‏ها، 3. نوع شغل شخصیت‏ها، 4. خودکارآمدی اجتماعی شخصیت‏ها و 5. کنشگری شخصیت‏ها؛ تا از این طریق جایگاه اجتماعی زنان، به‌عنوان تشکیل‏دهندگان نیمی از جمعیت ایران‌ به‌واسطۀ تشریح تصویر ارائه‌شده در سینمای این شش سال‌ مشخص شود.

evaluating the social role of women in iranian cinema (2011-2017)

cinema, as a medium that has gained a solid standing amongst popular institutions, can be analyzed and explored in addition to artistic aspects, such as sociology. reflection theory is one of the theories underlying the sociology of cinema believe in a close and unbreakable link between films produced in a social context with that context itself in general and its constitutive institutions in particular. in this study, we try to analyze the social role of female characters in films made between 2011-2017, using qualitative content analysis method, based on this intellectual position. the target population was purposely selected from the list of the winners of the best film, best script and best film sections from the viewers of the fajr festival. in the main section, the analysis of the social role of the characters is based on five characteristics: i) the genre of movies, ii) the social class of the characters, iii) the type of the characters’ work, iv) social self-efficacy of the characters, and v) characters’ actions. therefore, the position and social status of women as half of iran population is determined through the depiction of the woman presented in the cinema of these six years.