‌‌‌‌‌بررسی نقوش زیورآلات زنان ترکمن (در ارتباط با آیین ازدواج)

در شمال‌شرق ایران، در منطقه‌ای از دشت گرگان مردمی زندگی می‌کردند به نام ترکمن‌ها که یکی از هنر‌های زیبا و اصیل این قوم ساخت زیور‌آلاتی است سنگین و بزرگ، معمولاً از جنس طلا و نقره و مزین به سنگ‌های سرخ که در پس نقوش آنها باور‌های عمیق و باستانی مردم این منطقه نهفته است.این نوشتار تلاش دارد ضمن بیان مختصر تاریخچه و باورهای عامه مردم ترکمن، از زیور‌آلاتی که باعث تمایز زنان مجرد از زنان متاهل و نو‌عروسان می‌شود صحبت کند. همچنین به معنا و مفهوم نقوش این زیور‌آلات بپردازد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با روش کتابخانه‌ای و اسنادی انجام گرفته است. آنچه از پژوهش پیش رو به دست آمد، این بود که این زیورآلات از جهتی معرف خانواده و طایفۀ بانوان هستند و مانند نشان خانوادگی عمل می‌کنند و از جهتی دیگر مراحل مختلف زندگی یک خانم در ارتباط با ازدواج (مثلاً: تجرد، تاهل و غیره) را نشان می‌دهند. تمامی نقوش این زیورآلات دارای بار معنایی هستند که عموماً اشاره به باروری و زایش دارند، یا مانند چشم‌زخم و باطل‌کنندۀ سحر عمل می‌کنند. این زیورآلات به‌طور کلی برای دور کردن ارواح خبیثه و نیروهای شر به‌کارمی‌روند.

A Study of Turkmen Women's Jewelry Designs (in Connection with Marriage Ritual)

AbstractIn northeast Iran, there were people living in an area of Gorgan Plain called the Turkmens. One of their beautiful and orginal arts was to make huge and heavy ornaments, usually made of gold and silver and decorated with red stones which had local deep and ancient beliefs over it.This paper tries to briefly describe the history and popular beliefs of Turkmen people, then to talk about their ornaments that distinguished single women from married and newlywed ones. Also it discusses the meaning and concept of these ornaments. The research is based on analytical descriptive results and the data are collected on the basis of library and documantry method. It shows that these ornaments are a kind of representation of women's families and tribes as a symbol of family, and in another sense the different stages of a woman's life in relation to marriage (e.g.: celibacy, marriage, etc.). All these ornaments’ motifs had a sort of meaning that generally refered to fertility and childbirth, or acted as talismans. They were generally used to ward off evil spirits and evil forces.