بازنمایی تصویر زن در فیلم شبی که ماه کامل شد (کاربست تحلیل روایت و نشانه‌شناسی رولان بارت)

تصویر زنان در سینمای ایران همواره در ژانرهای متنوعی بازنمایی شده است. از گفتمان‌های فمنیستی که به دنبال به تصویر کشیدن تبعیض‌های موجود به زنان در هر دوره است گرفته تا ژانرهایی که به نقش زنان در سال‌های جنگ و پس از آن اشاره دارند، هر‌یک به نحوی به این موضوع پرداخته‌اند. در این میان، اما پرداخت به زنان در یک ایدئولوژی خاص دینی کمتر صورت گرفته است. فیلم شبی که ماه کامل شد از معدود فیلم‌هایی است که به بازنمایی تصویر زن در یک ایدئولوژی دینی (گروهک طالبان) در قالب یک روایت عاشقانه پرداخته است. به همین منظور، در این مقاله با ترکیب روش تحلیل نشانه‌شناختی و تحلیل روایت بارت به دنبال تبیین و بازنمایی تصویر زن در این فیلم خواهیم بود. نتایج تحلیل گویای آن‌اند که کارگردان اثر با روایت دراماتیک یک عضو ارشد گروهک طالبان در پی نشان‌دادن تاثیر ایدئولوژیک تفکری است که در آن هیچ مانعی نمی‌تواند جلودار دستیابی به هدف مقدس و والای اعضای گروه طالبان بشود. این تصویر از ایدئولوژی طالبان روایت می‌شود که انسانِ دینی حتی باید برای رسیدن به اهداف، از زن (معشوقه) و فرزند خویش نیز گذر کند و دل‌مشغولی‌های آن‌ها نباید او را از پرداختن به ماموریت‌هایی بازدارد که گروه طالبان برای آن‌ها در نظر گرفته است. درنتیجه، تصویر زن در این گروهک موجودی بی‌ارزش در مقابل ارزش‌ها و اهداف گروه طالبان و حتی مانعی اضافی برای دستیابی به آن‌ها تلقی می‌شود.

Representation image of woman in the movie When the Moon Was Full (Application of Roland Barthes Narrative and Semiotics Analysis)

The image of women in Iranian cinema has always been represented in various genres. From the feminist discourses that seek to portray the existing discrimination against women in each period to the genres that refer to the role of women in the war years and beyond, each has addressed this issue in some way. In the meantime, however, less payment has been made to women in a particular religious ideology. when the Moon Was Full is one of the few films that represention the image of a woman in a religious ideology (Taliban group) in the form of a love story. Therefore, in this article, by combining Bart’s semiotic analysis method and his analysis narrative, we will seek to explain and represent the image of women in this film. The results of the analysis show that the director of the play, with the dramatic narrative of a senior member of the Taliban, seeks to show the ideological impact of thinking in which no obstacle can lead to the achievement of the sacred and lofty goal of the Taliban. This image is narrated from the Taliban ideology that a religious man must even go through his wife (mistress) and child in order to achieve his goals, and their preoccupations should not stop him from carrying out the missions that the Taliban group has planned for them. As a result, the image of women in this group is considered a worthless asset against the values and goals of the Taliban and even an additional obstacle to achieving them.