بازنمایی جنسیت در انیمیشن‏ های ایرانی (مطالعۀ موردی انیمیشن‏ های مهارت‏ های زندگی برای کودکان و بچه‏ های ساختمان گل‌ها)

آنچه در مطالعات فرهنگی و رسانه‏ای اهمیت زیادی دارد شیوه بازنمایی نقش‏ها، خرده‏فرهنگ‏ها، گروه‏ها، اقوام، جنسیت و غیره است. حال هنگامی‌که پای مخاطب کودک به میان می‏آید، اهمیت این آموزش‏ها دوچندان می‏شود، زیرا کودکان با تماشای ژانر محبوبشان‌ انیمیشن‌ آموزش‏های مقدمانی در رابطه با نقش‏ها، کلیشه‏ها و هویت جنسیتی را می‏آموزند. هدف این مقاله مقایسه انیمیشن‏های مهارت‏های زندگی برای کودکان و بچه‏های ساختمان گل‌ها از منظر جنسیت است. مقاله پیش رو با تکیه بر تحلیل کیفی و رویکرد نشانه‏شناختی براساس آرای جان فیسک به واکاوی و بررسی کلیشه‏های جنسیتی رایج در دو مجموعه ذکرشده می‏پردازد. بدین منظور، همه قسمت‏های دو انیمیشن‏ مطالعه شدند. نتایج تحقیق نشان می‏دهد در هر دو برنامه از لحاظ تعداد کاراکترها زنان و مردان به میزان تقریباً برابر بازنمایی شده‏اند. در مجموعه مهارت‏های زندگی برای کودکان مردان اغلب با صفات برتر و شایسته‏تری مانند قدرت تفکر و تصمیم‏گیری بالا، دانایی و کاردانی، اعتمادبه‌نفس بالا، ارتباطات اجتماعی گسترده، خوشرویی و خوش‏صحبتی بازنمایی شده‏اند. درحالی‌که بازنمایی زنان اغلب با بدنمایی و توام با کلیشه‏های جنسیتی سنتی مانند غرغرکردن، شایعه‏پراکنی، وابستگی و عدم استقلال شخصی، غیبت‌کردن، عدم کنترل خشم و پرخاشگری، گریه‌کردن در هنگام مشکلات و دستپاچگی است. در مقابل، انیمیشن بچه‏های ساختمان گل‌ها نگاهی مثبت‏تر و مساوات‏طلبانه‏تری به جنسیت دارد. مردان در این مجموعه با صفاتی چون خانواده‏دوستی، قدردانی، مبادی آداب و اجتماعی‌بودن، پرتلاش و حمایت‏گربودن به تصویر کشیده شده‏اند و در بازنمایی زنان صفات بارزی چون زیبایی و آراستگی، آینده‏نگری، توجه به جزئیات، تجهیز به مهارت‏های متعدد، تسلط بر خود و منطقی‌بودن، باانگیزه و مستعد مشهود است.

Gender Representations in Iranian Animations

What is important in cultural and media studies is the way of representing roles, petty groups, groups, relatives, gender, and so on. Nowadays, when the child’s audience reaches the point, the importance of these teachings is doubled, as children watch their favorite genre of "animation" inschool curricula on roles, stereotypes and gender identity. The purpose of this article is to compare the animations of "life skills for children" and "children of Flowers Building" from the perspective of gender. The present paper focuses on the qualitative analysis and the cognitive approach based on John Fisk’s array to examine and review the common gender stereotypes in the two sets. For this purpose, all parts of the two animations have been studied. The results of the research show that in both programs, women and men are represented in terms of the number of characters almost equally. In a series of life skills for men, men are often represented with superior and more relevant attributes such as the power of highthinking and decisionmaking, knowledge and aptitude, high selfesteem, wide social communication, and cheerfulness. The women’s representations are often blurred with traditional gender stereotypes such as groaning, rumors, intercourse, personal independence, abstention, lack of control over anger and aggression, crying during troubles, and disorientation. In contrast to animation, golfers have a more positive and egalitarian approach to gender. Men are depicted in this collection with characteristics such as familyfriendliness, appreciation, the principles of rituals and sociality, and their esteem and support. In representing women, it represents such attributes as beauty and adornment, futurism, attention to detail, equipping with multiple skills, selfcontrol and rationality, and motivation.