غیریت ‌سازی در گفتمان سیاست خارجی محمدرضا پهلوی

پژوهش حاضر به بررسی غیریت سازی و چگونگی بازنمایی «خود» و «دیگری» و همچنین سازوکار برجسته سازی و حاشیه‌رانی در گفتمان سیاست خارجی محمدرضا پهلوی، شاه ایران در فاصله بین سال های 1320 تا 1356 می‌پردازد. در این پژوهش از ابزارهای تحلیل واژگانی در زبان‌شناسی نقش‌گرای سیستمی برای تعیین هویت های «خود» و «دیگری» در گفتمان سیاست خارجی شاه استفاده شده است. پیکره مورد بررسی، تمامی متن‌های مربوط به سخنان شاه درباره سیاست خارجی طی سال‌های 1320 تا 1356 است که در قالب کتابی با عنوان «مجموعه تالیفات، نطق ها، پیام‌ها، مصاحبه ها و بیانات اعلی حضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران» در یازده جلد منتشر شده است. نتایج نشان می دهد قطب‌بندی هویتی در گفتمان محمدرضا پهلوی دوگانه نیست بلکه پیوستاری است با  قطب‌های میانی، خود و دیگری: آمریکا، سازمان ملل متحد و ملت های جهان هویت های ثابت خودی در این پیوستارند، در حالی که محمد مصدق، جمال عبدالناصر، کمونیسم، حزب توده و استعمار (بدون اشاره به نام کشور خاصی) هویت های ثابت دیگری به شمار می روند. شوروی و اسرائیل نیز قطب های بینابین این پیوستار را تشکیل می‌دهند. همچنین نتایج نشان می دهد فعال سازی واژه ها و عبارت ها به گونه ای صورت می گیرد که نکته‌های مثبتِ خودی و نکته هایِ منفیِ دیگری برجسته و نکته های منفیِ خودی و نکته های مثبت دیگری به حاشیه رانده می شود.

Otherization in the Foreign Policy Discourse of Mohammad Reza Pahlavi

Otherization in the Foreign Policy Discourse of Mohammad Reza Pahlavi   Homa Asadi[1] Farhad Sasani[2]       Received: 2012/11/30 Accepted: 2014/06/11     Abstract This research focuses mainly on how foregrounding and backgrounding function in the foreign policy discourse of Mohammad Reza Pahlavi between the years 13201356. In this way, "otherization" as well as "self" and "other" identities have been specified. In this research, "self" and "other" identities as well as their general criteria are determined according to systemicfunctional linguistic theory via lexical analysis. The corpus examined includes all the texts of Shah regarding  the foreign policy between the years 13201356. These texts are incorporated in an elevenvolume book titled A collection of compilations, speeches, messages,interviews and remarks of his imperial majesty Mohammad Reza Pahlavi, shahanshah and aryamehra of Iran. This research shows that polarity of identities in Mohammad Reza's discourse is not binary; rather it is a continuum including middle poles as well. "Self" and "other" poles are formed into the general discourse framework according to the shared ideological features. United Nation, United States of America and world nations are stable poles of "self" while Mohammad Mossaddeq, Jamal Abdul Nasser, communism, Tudeh Party and colonialism (without referring to any specific country) are stable poles of "other". The Soviet Union and Israel are also middle poles of this continuum. The results reveal that selection and activation of the words are in such a way that positive points of the "self" and negative points of the "other" are emphasized, whereas negative points of the "self" and positive points of the "other" are deemphasized. Key words: discourse of Mohammad Reza Pahlavi, foreign policy of Iran, otherization, self, other   [1]Doctoral Candidate, Linguistics, Alzahra University , h.asadi@alzahra.ac.ir, ( Corresponding Author). [2] Associate Professor, Linguistics Department, Alzahra University, fsasani@ alzahra.ac.ir