پسوند گذشته ساز در لری کهگیلویه و بویراحمد

پژوهش حاضر به منظور بررسی ماهیت زیرساختی [j] روساختی در صورت تصریفی گذشته افعال گویش لری شهر یاسوج، مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد انجام شده است. با توجه به تنوع موجود بین گویش های مختلف این منطقه، گاه تفاوت هایی در تلفظ اشکال تصریفی زمان گذشته افعالی مانند «دیدن، رسیدن، نهادن، برخاستن و...» که در زیرساخت آنها همخوان [d] وجود دارد، مشاهده می‌شود به این صورت که در روساخت به جای همخوان [d]، در برخی صورت های تصریفی، دال زاگرس [•?] و در برخی دیگر [j ] ظاهر می گردد. در تقطیع تکواژی افعال نام برده این مسیله مطرح است که [j] ظاهرشده در روساخت، تکواژ میانجی است یا حاصل فرایند نرم-شدگی [d] موجود در زیرساخت. در این راستا، وجود رابطه ای میان [j] و دال زاگرس [•?]، هم‌چنین ارتباط این دو با [d] فارسی و قاعده مند بودن این فرایند مورد بررسی قرار گرفت. شواهد زبان‌شناسی درزمانی و هم‌زمانی حاکی از آن است که زنجیره ای از قواعد شامل نرم شدگی، درج و حذف در شکل گیری ساختار تصریفی گذشته افعال مورد بحث دخیل اند؛ درحالی که برخی بر این عقیده اند که صرفاً فرایند درج در ساختار گذشته این افعال رخ داده است و در نتیجه [j] ظاهرشده در روساخت، تکواژ میانجی محسوب شده، در تقطیع به صورت یک تکواژ جداگانه آوانویسی می شود. نمونه ها و مثال های مورد استفاده در این پژوهش برگرفته از اطلاعات ضبط شده از گویشور لری ساکن شهر یاسوج است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل این داده ها به‌صورت مجموعه ای از قواعد واج-شناختی ارایه شده است. واژه‌های کلیدی: گویش لری، زبان لری، کهگیلویه و بویراحمد، نرم شدگی، حذف، درج، ابدال، دال زاگرس، صامت میانجی/تکواژ میانجی