رویارویی ایران و روم در عصر ساسانی بر اساس

رویارویی ایران و روم در عصر ساسانی بر اساسکتیبه شاپور بر کعبه زردشتسیروس نصراله‌زاده تاریخ دریافت: 25/6/90تاریخ تصویب: 5/4/92 چکیدهمقاله حاضر درخصوص روابط و سیاست خارجی ایران و روم در زمان شاپور اول ساسانی است. این روابط سیاسی که سه جنگ بزرگ را دربرداشته، نقطه عطف بزرگی در تاریخ ساسانیان است. منبع آگاهی ما از این روابط، برمبنای منابع رومی بوده است. اما در زمان شاپور اول، کتیبه سهزبانه ای بر کعبه زردشت، در نقش رستم فارس، نوشته شده که شاپور، دستور نوشتن آن را در سه روایت داده است. این کتیبه منبع مهمی در شناخت ساختار درونی حکومت شاپور و نیز سیاست خارجی اوست. در این کتیبه، سه جنگ با رومیان آمده است که در هیچیک از منابع رومی به این گستردگی به آنها اشاره نشده است. هدف این مقاله، بررسی جامع سه نبرد شاپور با رومیان و رهاوردهای آن است.واژه‌های کلیدی: شاپور اول، کتیبه کعبه زردشت، اردشیر اول، سه نبرد شاپور با روم، گردیان، فیلیپ، والرین، ایران و انیران