>
Fa   |   Ar   |   En
   بررسی نحوی و کار‏برد‏شناختی ساخت‌های اسنادی‏شده در زبان فارسی بر‏اساس دستور نقش و ارجاع  
   
نویسنده رضایی والی ,نیسانی مژگان
منبع زبان پژوهي - 1392 - دوره : 4 - شماره : 8 - صفحه:23 -51
چکیده    در این نوشتار، جمله‏های اسنادی‏شده در زبان فارسی را در‏چهار‏چوب نظریه‏ای نقش‏گرا، به‏لحاظ نحوی و کار‏برد‏شناختی بررسی کرده‏ایم. هدف از نگارش این مقاله، از یک سو، تبیین ویژگی‌های نحوی جمله‏های اسنادی‏شده در‏چهار‏چوب دستور نقش و ارجاع، و از سوی دیگر، یافتن ارتباط بخش ساخت اطلاع و به‏ویژه ساخت کانون این نظریه در استفاده از این‏گونه جمله‏ها و نیز پی‏بردن به عوامل مختلف اطلاعی در به‏کار‏گیری آن‌هاست. بدین منظور، داده‌های عینی گفتاری را در زبان فارسی معاصر، از رادیو، تلویزیون، مکالمه‏های روزمره و داده‌های نوشتاری را از روزنامه‌ها و رمان‌ها جمع‌آوری کرده و با توجه به مبانی نظری تحقیق، آن‏ها را تحلیل کرده‏ایم. مطالعه داده‌ها نشان می‌دهد که در فرافکنی سازه‌ای، ضمیر اسنادی، به‏عنوان گروه اسمی موضوع و سازه اسنادی‏شده، به‏عنوان هسته محمولی و فعل «بودن» به‏صورت فعل اسنادی ظاهر می‌شود و بند پیرو نسبت‏به مرکز اصلی، در حاشیه قرار می‌گیرد. از‏نظر ساخت اطلاع و کانون نیز مشخص شد که در این ساخت‌ها، سازه اسنادی‏شده، دارای ساخت کانونی محدود بی‌ابهام است و ساخت‌های اسنادی، قالب نحوی خاص خود را دارند و در گنجینه نحوی ذخیره می‌شوند. در‏نهایت، بررسی این ساخت‌ها نشان می‏دهد که علاوه‏بر تاکید، عواملی همچون تقابل و پرسش و پاسخ، در فرایند اسنادی‏شدن موثرند.
کلیدواژه دستور نقش و ارجاع ,ساختهای اسنادی شده ,ساخت اطلاع ,کانون ,کانون موضوعی ,کانون گزاره ای
آدرس دانشگاه اصفهان, ایران
پست الکترونیکی mozhgan.neisani@gmail.com
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved