>
Fa   |   Ar   |   En
   تاثیر عوامل گفتمانی-کاربرد‌شناختی بر حذف مفعول در زبان فارسی  
   
نویسنده سلیمی فائزه ,رضایی والی
منبع زبان پژوهي - 1403 - دوره : 16 - شماره : 52 - صفحه:129 -149
چکیده    حذف مفعول، پدیده‌ای کاهنده ظرفیت فعل است که در خلال آن فعل دوظرفیتی تنها با موضوع فاعل خود در جمله نمایانده می‌شود. برخلاف دیگر فرآیندهای ظرفیت‌کاه، مفعول حذف‌شده در این ساخت، عنصری تهی یا حرکت داده شده نبوده و نمی‌توان رد آن را جای دیگری در متن یافت. حذف موردنظر در پژوهش حاضر نیز آن نوع حذف مفعولی است که برخلاف حذف‌ به‌ قرینه یا بافت‌محور، مرجع مفعول محذوف جایی در گفتمان آورده نشده و بافت تاثیری بر درک آن نداشته باشد. بااین‌حال، حذف موضوع خللی در انتقال پیام به مخاطب ایجاد نمی‌نماید. از آن‌جا که درک مفهومی که در جمله نمود آشکار ندارد را می‌توان به عوامل گفتمانی-کاربردشناختی و دانش زبانی طرفین گفت‌وگو مرتبط دانست، نگارندگان پژوهش حاضر کوشیده‌اند با بررسی نمونه‌های گوناگونی از ساخت حذف مفعول که از منبع‌های گوناگونی همچون فیلم، رمان، روزنامه و محاوره‌های روزمره گردآوری شده‌است، روشن سازند کدام عوامل گفتمانی-کاربردشناختی بر رخداد حذف مفعول تاثیر دارند و دلیل تاثیرگذاری آن‌ها چیست. به‌سبب نبود پیکرۀ مناسب و سیال‌بودن مبحث‌های گفتمانی-کاربردشناختی، پژوهش حاضر آماری نبوده و به شیوه‌ای توصیفی-تحلیلی به ارائۀ مهم‌ترین عواملی می‌پردازد که احتمال حذف مفعول را بالا می‌برد. یافته‌ها نشان می‌دهد برخی از این عوامل به ویژگی‌های فعل، برخی به ویژگی‌های مفعول و برخی دیگر به ساختارهایی مربوطند که وجود هریک را می‌توان عاملی در ایجاد شرایطی درنظر گرفت که در آن احتمال رخداد حذف مفعول بیشتر خواهد بود.
کلیدواژه حذف مفعول، تغییر ظرفیت، کاربردشناسی، باهم‌آیی معنایی، حذف ساختاری، متمم سرنمون
آدرس دانشگاه اصفهان, دانشکده زبانهای خارجی, ایران, دانشگاه اصفهان, دانشکده زبان‌های خارجی, گروه زبان‌شناسی, ایران
پست الکترونیکی vali.rezai@fgn.ui.ac.ir
 
   the impact of discourse-pragmatic factors on object omission in persian  
   
Authors salimi faezeh ,rezai vali
Abstract    object omission construction is a valency-reduction process in which a transitive verb appears without its object and is used as an intransitive one. however, the addressee can still understand the meaning of the objectless sentence. the type of object omission considered in this paper is context-independent, in which the referent of the omitted object is not mentioned in previous context and the context does not provide any clue to recover the unspecified object. among different factors which can affect object omission, in this research aims to find out the discourse-pragmatic factors which can facilitate this construction in persian.
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved