رابطۀ بین عناصر گفتمانی در پیکره های موازی: موردپژوهیِ ترجمه شفاهی همزمان

این مقاله با رویکردی تحلیلی-تطبیقی و با بهره‌گیری از پیکره‌های موازی، به تجزیه و تحلیل روش‌های ایجاد رابطه مابین واحدهای گفتمان پرداخته‌است. در این راستا، داده‌های برگرفته از متون مبدا و مقصد، با تمرکز بر مقایسه و تحلیل تطبیقی عناصر زبانی در سطح واژه و جمله در این پیکره‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند. پیکره پژوهش، شامل حدود 35000 هزار واژه برگرفته از سه سخنرانی به زبان فارسی و ترجمه شفاهی همزمان آن‌ها به زبان انگلیسی بود. انتخاب پیکره‌های موازی بر اساس نمونه‌برداری تصادفی از میان پیکره‌های موازی موجود در سال 1399 انجام گرفت. با استناد به یافته‌های پژوهش‌های پیشین، پراکندگی فراوانی جمله‌ها، واژه‌ها، و گفتمان‌نماها به عنوان معیار مقایسه و بررسی روش ایجاد رابطه بین واحدهای گفتمان در این دو پیکره در نظر گرفته شد تا میزان انطباق آن‌ها با اصول همکاری گرایس تحلیل گردد. تحلیل داده‌ها نمایانگر افزایش چهارپنجم روش‌های طراحی رابطه بین واحدهای گفتمان (80 درصد) و کاهش بخش محدود (20 درصد) این روابط در پیکره‌های سه‌گانه متن مقصد بود. به این معنا که مترجم از دو اصل کمیت و شیوه بیان از اصول همکاری گرایس در ایجاد روابط گفتمانی بهره گرفته‌است. این یافته نشان می‌دهد که مترجم شفاهی همزمان ایرانی برای ارایه گفتمانی سلیس، روان، و قابل فهم برای مخاطب خویش، در 80 درصد موارد به راهبرد تصریح روابط بین واحدهای گفتمان متوسل شده‌است و در 20 درصد موارد هم از راهبرد تلویح استفاده نموده‌است. به سبب بهره‌گیری از دو نظریه منظورشناسی و ترجمه‌شناسی، استنباط علمی، آموزشی، و پژوهشی نگارنده این است که چنین یافته‌هایی دارای اعتبار علمی بیشتری در شناخت نظام گفتمان و روش‌های ایجاد روابط بین واحدهای گفتمان هستند و کاربرد مهم علمی، آموزشی، و پژوهشی این مطالعه برداشتن گامی اولیه در کشف و معرفی اصول همکاری مترجم در فرایند ترجمه شفاهی همزمان برای طراحی گفتمانی مناسب برای مخاطب از طریق تجزیه و تحلیل ابعاد روابط بین واحدهای گفتمان است. کاربردهای دیگر این پژوهش شامل زمینه‌سازی برای ارایه و ابداع چشم‌اندازها، راهبردها، و نظریه‌های گوناگون در تحلیل و شناخت جامع‌تر نظام منظورشناختی تعاملات انسانی در دیگر حوزه‌های علمی، آموزشی، و پژوهشی مورد بررسی است.

a study of the relationship between discoursal elements in parallel corpora: a case study of simultaneous interpretation

simultaneous interpretation is a complex interactional process involving the simultaneous decoding and encoding of information in both source and target languages. discourse relations play a crucial role in establishing and maintaining coherence within units of discourse, encompassing semantic and pragmatic links. coherence can be achieved through various frameworks such as elaboration, contrast, inference, and temporal sequence, often facilitated by the use of discourse markers. however, despite the importance of studying discourse relations in simultaneous interpretation, there is a lack of research in this area, particularly in iranian scientific and educational environments. this study aims to address this gap by analyzing the discourse relations in parallel corpora during the process of simultaneous interpretation, focusing on linguistic and metalinguistic elements and drawing on coherence theory and a discourse marker inventory.