تحلیل کارکردهای گفتمانی رمان «سال بلوا» با رویکرد نورمن فرکلاف

زندگی ساختگی (تخیلی) در یک رمان از واقعیت‌های اجتماعی روزمره، روابط قدرت و ایدئولوژی‌های مختلف جدایی‌ناپذیر است و نویسنده بر مبنای اعتقادات خود از زبان به شیوه‌های گوناگونی برای بازنمایی آن‌ها بهره می‌گیرد. درک چگونگی و چرایی گرایش‌های فکری و باورهای این نویسندگان، به خلق جذابیت‌های بسیاری در میان پژوهشگران و منتقدان ادبی دامن زده‌است، تا ضرورت کاربست روش تحلیل متن برجسته شود. در این میان، تحلیل گفتمان انتقادی به عنوان روشی کارآمد چنین ضرورتی را پوشش داده‌است. پژوهش حاضر برای فهم کارکردهای گفتمانی رمان «سال بلوا» نوشتۀ عباس معروفی (maroofi, 1990)،که بخشی از واقعیت های تاریخ معاصر ایران را روایت می‌کند، رویکرد فرکلاف (fairclough, 2000) را برگزیده‌است. یافته‌ها نشان می‌دهد در سطح توصیف؛ کاربست واژه ها و عبارت‌ها، بازنمایی‌کنندۀ استبداد، خشونت علیه زنان، خفقان سیاسی- اجتماعی با استفاده از هم معنایی، واژه‌های غیر رسمی، باهم‌آیی، وجهیّت، دشواژه و تقابل‌های دوگانه از فراوانی بالایی برخوردار بوده‌است؛ در سطح تفسیر و از نظر بافت موقعیتی و بینامتنیت، این رمان، تحت‌تاثیر اندیشه‌های ملی- مذهبی پیش و پس از اسلام، دفاع از حقوق زنان و اندیشه‌های مبارزه با استثمار و استبداد است و در سطح تبیین نیز می توان تقابل گفتمان های ایرانی- غیرایرانی، اقتدار مردانه- انقیاد زنانه و تقابل مردم- حکومت را دریافت کرد.

analyzing the discourse functions of abbas maroufi’s the year of turmoil:a faircloughian approach

in novels, fictional life is intertwined with social realities, power dynamics, and ideologies, which authors represent through language. understanding the intellectual and ideological tendencies of these writers has led to a growing interest among researchers and literary critics, necessitating the use of text analysis methods. critical discourse analysis, as an efficient method, has addressed this necessity. this study employs fairclough’s approach to examine the discursive functions in abbas maroufi’s novel the year of turmoil, which explores aspects of iran’s contemporary history.there is a wealth of literature on critical discourse analysis of novels using norman fairclough’s approach. for example, bahrami & arian (2020) conducted a critical discourse analysis of the fish sleep at night by sudabah ashrafi, highlighting the novel’s critique of patriarchy and the suppression of women. another study by zaree et al. (2020) applied fairclough’s theory to analyze the arabic novel al-harb fi barr-i misr by yusuf al-qaid, emphasizing the author’s use of contrasts and oppositions in meaning. these studies demonstrate the widespread recognition of critical discourse analysis as an interdisciplinary approach to analyzing texts from a social and political perspective.