تحلیل تعادل واژگانی بین متن مبدا و ترجمه براساس نظریۀ بیکر: مواضع آیت‌الله خامنه‌ای در مورد فلسطین

هدف از پژوهش حاضر، تبیین چالش‌ها و تشریح راهکارهای برقراری تعادل واژگانی بین متن مبدا و ترجمه است تا دانشجویان مترجمی به صورت متمرکز با گونه‌های مختلف عدم تعادل واژگانی بین زبان‌های مبدا و مقصد و همچنین با راهکارهای حل ‌و فصل آن‌ها آشنا گردند؛ بنابراین ساختار و محتوای این اثر، به دو بخش نظری و مقابله‌ای گروه‌بندی شده‌است: بخش نظری، دربارۀ تعادل بین زبان‌ها در سطح واژگان با نگاه ویژه به‌کتاب «in other words: a coursebook on translation» (ویرایش دوم) نوشته بیکر (baker, 2011) است. بیکر (همان) در این کتاب به یازده چالش برقراری تعادل واژگانی بین زبان‌ها اشاره کرده و از هشت راهکار نیز برای حل‌ و فصل آن‌ها نام برده‌است. بخش مقابله‌ای، براساس مبانی بخش نظری شکل گرفته و محدود به تحلیل مسائل تعادل واژگانی، بین متن فارسی و ترجمه عربی مواضع آیت‌الله خامنه‌ای دربارۀ فلسطین است. روش پژوهش، توصیفی‌تحلیلی است. یافته‌های پژوهش نشان داد که گونه‌های مختلف عدم تعادل بین زبان‌های فارسی و عربی، در سطح واژگان با استفاده از یک واژۀ عام‌تر، یک واژۀ خنثی‌تر یا از نظر معنایی کمتر القائی، جایگزینی فرهنگی، دگرگویی با استفاده از واژه‌های مرتبط، دگرگویی با استفاده از واژه‌های غیر مرتبط و همچنین با حذف واژه‌ها حل‌وفصل شده‌است، با این وجود، تحقق یک‌جای معیارهای تعادل جامع، یعنی تعادل وابسته به معنای آشکار، تعادل وابسته به معنای ضمنی، تعادل هنجاری، تعادل منظورشناختی و تعادل صوری/ زیباشناختی، بین دو متن فارسی و عربی، ممکن به نظر نمی‌رسد، زیرا زبان‌ها نسبت به یکدیگر تفاوت‌های ذاتی دارند.

The Analysis of Equivalence at The Level of Words Between Source Text and Translation based on Baker’s Theory: Ayatollah Khamenei’s Lectures on Palestine

The concept of equivalence in translation has long been a bone of contention. This article provides a number of examples of situations in which producing equivalence in translation may be a challenge, e.g., when faced with culturespecific words, differences in expressive meaning between languages, differences in form, or words not (yet) lexicalized in the target language. Some of the strategies of producing what the translator considers equivalence include using a cultural substitution, a loanword, a loan translation, a less expressive word, a paraphrase, or an explanation. The translator may even choose to omit an aspect of meaning which, if transposed into the target language, would merely distract the reader from the key message. overall, it seems that equivalence in translation is not something that exists, but something the translator has to create.If the language is a set of names used for naming, then language users can replace the Arabic name with a Persian name that conveys the meaning. If the language is similar to what has been said, learning a new language will be easy, but anyone who has learned a language has realized that languages are not just a collection of nouns, and that language concepts can be different from concepts in another language.