نقش برخی تفاوت‌های فردی در درک استعاری زمان در زبان فارسی: رویکردی شناختی

یکی از اساسی ترین و مبهم ترین تجربه های بشری که بخشی از پیچیدگی و غنای زبان را شکل می دهد، مقوله «زمان» است. زمان به تنهایی قابل درک و تجربه نیست. از این رو، در قالب مقوله «فضا» درک و تجربه می شود. به طور کلی، دو رویکرد مختلف نسبت به عبارت های زمانی اشاره ای نمایان است: یکی استعاره ناظر متحرک و دیگری استعاره زمان متحرک. از دیدگاه ناظرمتحرک، زمان ثابت درک می شود و ناظر خودش به سمت زمان حرکت می کند. ولی در دیدگاه زمان متحرک، زمان به عنوان چیزی در حال حرکت درک می شود و ناظر نسبت به آن ثابت است.  هدفِ پژوهش حاضر، بررسی نقش برخی تفاوت های فردی در درک استعاری زمان در زبان فارسی است. این تفاوت ها شامل تفاوت در شیوه زندگی (دانشجویان در مقابل کارمندان دانشگاه)، اهمال کاری، وظیفه شناسی و برون گرایی است. به این منظور، به پیروی از دافی و فیست (duffy & feist, 2014) و بر اساس پرسش مبهم جلسه چهارشنبه بعد مک گلون و هاردینگ (mcglone & harding, 1998) سه آزمایش طراحی شد. یافته‌های به‌دست‌آمده از این سه آزمایش با آزمون های آماری همخوانی خی دو و تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که بین متغییرهای پژوهش به شرح زیر ارتباط وجود دارد: (1) شیوه زندگی (دانشجویی در مقابل کارمندی)، بر درک استعاری عبارت زمانی مبهم جلسه چهارشنبه بعد تاثیر معناداری دارد، (2) افزون بر این، اهمال کاری و وظیفه شناسی دانشجویان  فارسی زبان بر درک درک استعاری عبارت زمانی مبهم جلسه چهارشنبه بعد تاثیر معناداری دارد، و (3) همچنین، برون گرایی دانشجویان  فارسی‌زبان  بر درک درک استعاری عبارت زمانی مبهم جلسه چهارشنبه بعد تاثیر معناداری دارد.

The Role of Some Individual Differences in Metaphorical Comprehension of Time in Persian: A Cognitive Approach

One of the most fundamental and vague human experiences that forms part of the complexity and richness of language is the time. Time alone cannot be understood and experienced. Therefore, it is understood and experienced in the context of the space. When thinking or talking about time, this is often done through two perspectives:  Moving Ego Metaphor and Moving Time Metaphor. From the Moving Ego perspective, time is constant and the observer moves towards time. But in Moving Time perspective, time is understood as moving, and the observer is constant. The people’s perspective of time is determined by vague questions. Various researches have shown that some differences between individuals may influence the choice of a person’s time perspective. The purpose of this research is to investigate the role of some individual differences in the metaphorical comprehension of time in Persian. These differences include lifestyle differences (students versus university staff), procrastination, conscientiousness and extroversion. In this regard, the present study seeks to answer the following questions:1 Is there any significant difference between Persianspeaking staff and university students in the metaphorical comprehension of the time statement of the next Wednesday’s meeting?2 Does the procrastination and conscientiousness of people affect the metaphorical comprehension of the time statement of the next Wednesday’s meeting in Persian language?3 Does the extroversion of people affect the metaphorical comprehension of the time statement of the next Wednesday’s meeting in Persian language?