پرسش‌های چند پرسشواژه‌ای پیوندی در زبان‌فارسی: تحلیلی رده‌ای نحوی

پژوهش حاضر، به تبیین ابعاد رده شناختی هم‌پایگی انواع پرسش‌واژه ها در زبان‌ فارسی می‌پردازد. در این نوع هم‌پایگی ، همسانی که شرط لازم در این فرآیند نحوی است، رعایت نمی‌شود. همچنین، پرسش‌واژه هایی از دو گروه متمایزِ موضوع و افزوده، با حرف ربط «و» پیوند زده می‌شوند. بررسی پژوهش‌های پیشین ‌نشان‌ می دهد که چنین بحثی در زبان فارسی مورد توجه قرار نگرفته‌است. در این پژهش، برآنیم تا بدانیم که چه نوع پرسش‌واژه هایی با یک‌دیگر همپایه می شوند و زبان ‌فارسی در کدام رده زبانی قرار‌ دارد. پس از ارزیابی ویژگی‌های رده‌شناختی زبان فارسی، هم‌پایگی پرسش‌واژه ها در شرایط حذف‌‌بندی نیز مورد بررسی قرار گرفت. بررسی داده ها نشان ‌داد که پیوند دو پرسش‌واژه افزوده، یک پرسش‌واژه موضوعی ( اجباری یا اختیاری) و یک افزوده در این زبان مجاز است. هر چند پیوند دو پرسش‌واژه موضوعی در داده ها مشاهده نشد. بنابراین زبان‌ فارسی به صورت خاص، ویژگی های هیچ یک از رده های زبانی آزاد، آمیخته و افزوده ایِ مطرح در زبان های دنیا را نشان نمی دهد و نمی‌توان آن را به طور قطعی در یکی از آن رده ها قرار داد. پیوند پرسش‌واژه ها دو نوع را نشان‌می دهد؛ متوالی و گسسته. نوع متوالی پرسش‌واژه ها در جمله‌های مرکب با حذف‌بندی نیز به کار می رود. در فرآیند حذف‌‌بندی دو نوعِ با مرجع و بدون مرجع وجود دارد. در جمله‌های با حذف‌بندی با مرجع، حضور پرسش‌واژه های همپایه مجاز نیست. پیوند متوالی دو پرسش‌واژه فقط در نوعِ بدون مرجع مشاهده  شد و حرکت هر یک از پرسش‌واژه ها به تنهایی در هر بند مجاز است. در این زبان، در هر بند فقط یک سازه کانونی وجود‌ دارد و حرکتِ همزمان بیش از یک پرسش‌واژه مجاز نیست. بنابراین چنین حالتی، فرض دو بندی بودن چنین جمله‌هایی را در زبان فارسی قوت می بخشد.

Conjoined Multiple WHQuestions in Persian: Typosyntactic analysis

This paper examines the typological aspects of coordinated WHQuestions in Persian language. Coordination is one of the syntactic operations that makes a compound or complex phrase or sentence. It is widely assumed that two conjuncts have to be alike in their grammatical and semantic functions. Williams (1981) proposed the Law of Coordination of Likes; that is, the coordinated constituents must be the same in terms of their syntactic category; 1) a. John ate the apple and the orange.     b.* John ate the apple and yesterday. In example (1b) the constituents the apple (NP) and yesterday (ADVP) differ in their syntactic categories. So, this violates the Law of Coordination of Likes. Despite the above description, the coordination of WHwords with different functions is possible in languages such as Hungarian: 2) a.Ki es mikor   latta   Marit? (pre verbal coordination in Hungarian)       whonom and when saw3Sg Maryacc      “Who saw Mary and when?”       b. Mikor es  hol   lattad Marit?    when and where saw2Sg MaryAcc “When and where did you see Mary?”       3) a. Ki  latta Marit es mikor? (post verbal coordination)         whoNom saw3Sg MaryAcc and when         “Who saw Mary and when?”        b. Mikor lattad Marit es hol?     when saw2Sg MaryAcc and where    “When and where did you see Mary?” (Lipták, 2003, p. 143) In these coordinated WHs (e.g. 2a & 3a), an argument WHword and  an adjunct WHword are coordinated; where the Law of Coordination of Likes does not seem to be held and the sentences are, yet grammatical. She classified the strategies of WHcoordination into four types. Adjunct CMWQ, only adjuncts can be coordinated like Dutch; Free CMWQ, any type of constituents can be coordinated, like Hungarian; Mixed CMWQ, only optional materials can be coordinated, like German and NO CMWQ, the coordination of WHwords is not permitted, like Chinese (Lipták, 2011). These cases have not been afforded due to consideration in the previous studies in Persian language. Thus, this paper attempts  to find out what types of WHwords can be coordinated; whether Persian type is mixed, free or adjunct type and finally, which coordinated WHwords are permitted in sluicing.  In Persian, two adjunctWHwords; one argument WHword (obligatory or optional) and one adjunct WHword are coordinated. However, the coordination of two argument WHwords has not been observed in the data gathered for this research. So, this language has its own properties which are different from the types (adjunct, mixed and free) proposed by Lipták (2011). Its properties are given in Table (1). Furthermore, the Persian coordinated WHwords are used in two types: sequential and split. 4) a. key va kojâ be donyâ âmadi? (sequential)         When & where were born. Sg.3.          “When and where were you born?”     b. Če kasâni va čerâ dar Tehrân be xiâbân âmadand?        Who  &  why       in    Tehran   to street   came. Pl.         “ ??Who and why did they come to the street? ”     c. * Ki va či xarid?            Who & what buy. Sg.Past.            “Who and what did she buy?” 5) a. key be donyâ âmadi va kojâ? (split)         When were born. Sg.3. & where          “When and where were you born?”      b. Če kasâni dar Tehrân be xiâbân âmadand va čerâ?          Who       in    Tehran   to street   came. Pl. &  why           “ ??Who and why did they come to the street? ”      c. * Ki xarid va či?             Who buy.Sg.Past. & what       In this language, one WHfronting is permitted; that is Persian does not have multiple WHfronting like Bolgarian language. It was supposed if a language does not have whfronting, it cannot have CMWQ either. The movement of one WHword is permitted in Persian, so it has the coordination of WHquestions in Persian. Each clause only has one focus constituent (Rizzi, 2004). Eventually, it has been hypothesized that the coordinated constructions are probably biclausal, because it was supposed that if a language does not have multiple WHfronting, it can have biclausal CMWQs only.  As mentioned above, Persian has two types of sequential and Split types of WHcoordination. In sluicing constructions, the sequential type of coordinated WHwords has just been observed. All these sentences showed the sluicing without any antecedent for WHwords. 6) Šenidim tasâdof karde amâ nemidunim bâ ki va key. (without antecedent)     Heard      accident        but   not know   with who & when “I heard she had an accident but I don’t know with whom and when.”