بازشناسی تمایز خیشومی-انسدادی در شرایط نامطلوب شنیداری
|
|
|
|
|
نویسنده
|
محمودزاده زهرا
|
منبع
|
زبان پژوهي - 1397 - دوره : 10 - شماره : 29 - صفحه:45 -60
|
چکیده
|
برای بهبودِ بازشناسیِ خودکارِ تمایزهای واجی، میتوان از سرنخهای درکی که شنوندگان برای بازشناسی طبیعی، آن ها را در موقعیتهای نامطلوب شنیداری مانند گفتار تلفنی یا نوفه محیط به کار میبرند، استفاده نمود. در این پژوهش، برای یافتن سرنخهای درکیِ موثر در بازشناسیِ طبیعیِ تمایزِ خیشومیانسدادی در جفترقمهای «دو-نه» [do]-[noh] در شرایطِ نامطلوبِ گفتارِ تلفنی، از آزمونهای درکی استفاده شد. بررسی سیگنال آکوستیکیِ [no] نشان میدهد که سرنخهای گذر واکهای و زمزمه خیشومی، تحتِ تاثیر عوامل مختلفِ اختلالِ سیگنال قرار گرفته، از جنبه آکوستیکی کاهش پیدا میکنند و سببِ ابهام در درک خیشومی [n] میشوند. در شرایط مطلوبِ شنیداری، دقت بازشناسی طبیعی [n] بر اساس تنها پارامتر زمزمه خیشومی، درحدود 40 درصد است. اما با افزودن 10 میلیثانیه از ابتدای گذرهای واکهای به آن، دقت بازشناسی به 96 درصد افزایش می یابد. در گفتار تلفنی، دقت بازشناسیِ طبیعی براساس زمزمه خیشومی 29 درصد و براساس هر دو پارامتر، فقط 48 درصد است. به نظر میرسد عدمِ قطعیت و ابهامِ واژگانی شنونده، به دلیل حذف یا کاهش اطلاعات آوایی در شرایط نامطلوب شنیداری از یک سو و گرایش درکی شنونده به سمت همخوان بینشان [d] از سوی دیگر منجر به کاهش بازشناسی خیشومی [n] شده است. براساس یافته های پژوهش، پارامتر آکوستیکی زمزمه خیشومی، نقش موثری در بازشناسیِ طبیعیِ خیشومی در شرایط مطلوب یا نامطلوبِ شنیداری ندارد و فقط با افزودن اطلاعاتِ گذرهای سازهای است که بازشناسی به طور معناداری افزایش می یابد. بنابراین، برای بازشناسی خودکار این واژه ها، لازم است اطلاعات زمانی و طیفی واکههای مجاور و گذرهای آن ها به کار گرفته شود.
|
کلیدواژه
|
شرایط نامطلوب شنیداری، ارقام فارسی، آزمایش درکی، تمایز خیشومی انسدادی، گذر واکهای
|
آدرس
|
پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران, گرون زبانشناسی, ایران
|
پست الکترونیکی
|
mahmoodzadeh@irandoc.ac.ir
|
|
|
|
|