پیوستار نمادپردازی آوایی در اشعار حافظ «برطبق نظریه هینتون»

تصویرسازی و تصویرگونگی که پیامدِ ارتباطِ انگیختۀ بین دال و مدلول در سطح نشانه است، مختص ه‏ای ادبی و زیبایی شناختی است که کاربرد گسترده آن در اشعار شیخ ازل حافظ شیرازی توجه بسیاری از پژوهشگران را به سوی خود جلب نموده است. در این راستا، هدفِ پژوهشِ حاضر، بررسی گونه های مختلف روابط انگیخته و فراوانی آن‏ها در چهارچوب پیوستار نمادپردازی آوایی پیشنهادی هینتون و همکاران (hinton et al. 1994) در مجموعۀ اشعار حافظ است. به این منظور، پس از گردآوری بیت ها یا مصرع‏هایی که در برگیرنده یکی از روابط انگیخته بودند، انواع نمادپردازی آوایی مشتمل بر گونه های عینی، تقلیدی، ترکیبی و قراردادی، به همراه میزان فراوانی آن‏ها در پیکرۀ پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش با در نظر گرفتن گونه های مختلفِ روابط انگیخته، از بیشترین تا کمترین سطح شفافیت در پیکره مورد بررسی، بیان گر اهمیتِ این ارتباط در سطح نشانه ‏های شعری بوده که منجر به جذابیّت و ماندگاری این اشعار نیز شده است. بررسی کمّی این نشانه‏ ها نیز نشان داد که بین میزان انگیختگی و فراوانی آن‏ها نسبت و ارتباط مستقیمی وجود دارد؛ به این معنا که بر روی محور تصویرگونگی هر چه به سمت شفافیّت بیشتر پیش رویم بر تعداد و فراوانی نشانه ‏ها افزوده شده و هرچه از سطح شفافیّت کاسته شود، تعداد و فراوانی داده‏ها کمتر می‏شود.