پیش‌بینی و تعیین عوامل موثر بر بقای پنج‌سالۀ کلیۀ پیوندی در داده‌های نامتوازن با رویکرد فراابتکاری و یادگیری ماشین

در مرحلۀ نهاییِ نارسایی کلیه، پیوند کلیه می تواند عمر بیماران را طولانی کند و کیفیت زندگی بیمار را بسیار بهبود بخشد. بعد از عمل پیوند کلیه، بررسی میزان یا پیش بینی بقای کلیۀ پیوندی اهمیت زیادی دارد. این مطالعه بر روی بیماران کلیۀ پیوندی بیمارستانهای امام رضا(ع) و چهارمین شهید محراب کرمانشاه در سال های 2012-2001 انجام شده است. از آن جایی که داده های نامتوازن باعث ناکارامدی مدل های یادگیری ماشین می شوند، ابتدا داده های نامتوازن با دو روش بیش نمونه برداری و زیر نمونه برداری متوازن شدند؛ سپس عوامل اثرگذار بر بقای پیوند کلیه به کمک الگوریتم فراابتکاری ژنتیک شناسایی شده و مدل یادگیر طبقه بند نزدیک ترین همسایه برای پیش بینی بقای پنج سالۀ کلیۀ پیوندی به کار گرفته شد. بقای کلیۀ پیوندی در روش بیش نمونه برداری با دقّت 96.8 درصد و زیر نمونه برداری با دقّت 89.2 درصد پیش بینی شد. هم چنین، ویژگی های وزن، سنِّ دهنده و گیرنده، اورۀ قبل پیوند، کراتین قبل پیوند، هموگلوبین قبل و بعد پیوند، جنسیتِ دهنده، rh دهنده و گیرنده، بیماری اولیه، سنِّ دهندۀ بالای سی و سنِّ گیرندۀ بالای چهل، به عنوان ویژگی های تاثیرگذا ر در بقای کلیه پیوندی شناسایی شد. مقایسه نتایج به دست آمده از این پژوهش با مطالعات پیشین، برتری مدل پیشنهادی را از نقطه نظر دقّت مدل نشان می دهد. به عبارتی متوازن سازی داده ها همراه با انتخاب ویژگی بهینه منجر به ارائه مدل پیش بینی دقیق تری می شود.