تحلیل سبکی زبانی و فکری غزل های سالک قزوینی

سالک قزوینی (1201ه.ش) از شاعران دوره صفوی است. دیوان سالک شامل انواع قالب‌های شعر فارسی است. در این پژوهش، ضمن معرفی سالک قزوینی، سعی بر آن است که با روش تحلیلی-توصیفی و با تکیه‌ بر منابع کتابخانه‌ای، محور زبانی و فکری غزلیات وی را تحلیل کنیم؛ ازاین‌رو ابتدا در محور زبانی مشخصات ترکیبات نحوی زبان موردتوجه قرار گرفته و سپس اصول دیدگاه‌های فکری شاعر ارزیابی شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که با توجه به اینکه سالک قزوینی از شاعران دورة سبک هندی است، به‌لحاظ افزایش بسامد ترکیبات کنایی عامیانه و اصطلاحات شغلی، وفور ترکیبات نو یا کم‌کاربرد، ترکیبات اضافی (تشبیهی، استعاری و اقترانی)، بسامد بالای واژگان دوره و نیز بسامد وابسته‌‌های عددی که از برجسته‌‌ترین مختصات زبانی غزلیات وی است، تحت‌تاثیر سبک عمومی دوره است؛ اما سادگی لفظ و زبان در شیوة غزل‌‌سرایی با درون‌‌مایه‌‌های عرفانی و مذهبی و نیز تخلص در بیت پایانی تمام غزل‌‌ها (1366 غزل) شعر وی را از جهت سبک شخصی ممتاز کرده است. سالک، شخصی انفسی و درون‌‌گراست و معنا و مضمون را بر لفظ‌‌پردازی ترجیح می‌‌دهد و «معنی رنگین» اشعار وی، نشات‌‌گرفته از «خیالات درست‌‌اندیشه» اوست. علاوه‌بر انعکاس اندیشه‌‌های عرفانی و مذهبی در سطح فکری، یاس و ناامیدی، تیره‌‌بختی و غم ‌‌و اندوه زیاد بر غزلیاتش سایه افکنده است که به ‌نظر می‌‌رسد در کاربرد این درون‌‌ مایه‌‌ها افراط کرده است.

analysis of the linguistic and intellectual style of the lyric poems of the salek qazvini

qazvini (1201 ah) is one of the poets of the safavid period. qazvini divan is composed of various forms of persian poetry. in this research, with the introduction of qazvini, we have tried to analyze the poetry, language and thought of the poet's lyric poems by analytical-descriptive method and relying on library resources, so first, in the language; the characteristics of the composition of the language method are considered, and then the principles of the poet's intellectual views are evaluated. the results indicate that considering the point that qazvini belongs to indian style period, he is influenced by general style of that period regarding high frequency of sarcasm and jargon, novel compounds, and additional compounds. however, the simple language with mystic and religious themes as well as pseudonym in the final verse (1366 lyrics) has made his lyric poems prominent due to his personal style. salek is introverted and prefers meaning and content to word processing, and the colorful meaning of his poems is derived from the true fantasies of thought. in addition to the reflection of mystical and religious ideas on the intellectual level, despair, grief, and sorrow have overshadowed his sonnets, which seems to have gone too far in the application of these themes.