مشترکات مضامین اشعار داراشکوه با آموزه های قرآنی و روایی

محمد داراشکوه یکی از عجایب هند، دارای شخصیتی کم‌نظیر در جهان و از دانشمندترین شاهزادگان دورۀ تیموری بوده است که از طریق تالیف و ترجمۀ کتاب‌‌های بسیاری، تلاش گسترده‌‌ای برای وحدت و تقریب مفاهیم عرفان اسلامی و هندو انجام داد. آنچه موجب حیات جاوید و بقای نام داراشکوه شده، نوشته‌های ادبی و عرفانی اوست. یکی از آثار وی، دیوان اشعار فارسی او به نام اکسیر اعظم، مشتمل‌بر 216 غزل و 148 رباعی است. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با بررسی کلیه شعرهای دیوان او مشخص شد که اشعار او فاقد تغزلات زمینی است و بیش از هر چیز، مضامین عرفانی و آسمانی را دربرداشته است و در عرفان نیز بیشتر نظریۀ وحدت وجود در آن به چشم می‌‌خورد. همچنین گلچینی از دیوان اشعار او که مشتمل بر تمامی موضوعات مذکور در سروده‌‌های اوست، برگزیده و در سه دستة «اعتقادات (توحید و صفات الهی؛ نبوت)»، «عبادت و سیر و سلوک» و «مواعظ و اخلاق» طبقه‌بندی و بررسی شد. نتیجه آنکه، مضمون اکثر اشعار او همسو با  آموزه‌های قرآن و حدیث است و همگرایی منویات او با معارف اسلامی کاملاً قابل‌مشاهده است. البته در مواردی نیز به اشعار وی نقدهایی وارد می‌‌شود.

the commonalities of the themes of dara shokoh poems with quranic and narrative teachings

mohammad dara shokoh is one of the wonders of india and has a unique personality in the world. what has led to the eternal life and survival of dara shokoh is his literary and mystical writings. one of his works, his collection of poems called the great elixir, consists of 216 lyric poems and 148 quatrains. in this study, by examining all the poems of his poetry court, it was found that his poems have no earthly lyricism and, above all, contain mystical and heavenly themes, in mysticism, too, the theory of the unity of existence can be seen in it. also, about 55 selected verses from his poetry collection, the themes of which had more in common with quranic teachings and narration, were selected and classified into the following three categories: beliefs (monotheism and divine attributes; prophecy), worship and conduct and sermons and ethics then brief points were presented under each title. as a result, the content of most of his poems is in line with the teachings of the qur'an and hadith, and the convergence of his menus with islamic teachings is quite visible, and of course in some cases his poems are criticized.