توسل در نگاه اشرف علی تهانوی و خلیل احمد سهارنپوری

توسل یعنی انسان باواسطه قرار دادن اموری به خدا نزدیک‌تر شود. بسیاری از مسلمانان از جواز توسل به انبیاء و اولیاء الهی چه در زمان حیات و چه بعد از حیاتشان و بسیاری از وجوه توسل دفاع کرده‌اند ازجمله این افراد می‌توان به دو تن از علمای بزرگ دیوبندیه یعنی خلیل احمد سهارنپوری و اشرف علی تهانوی اشاره کرد. ضرورت پرداختن به این موضوع آن است که سبب کسب آگاهی از نظرات این دو تن از علمای دیوبندیه می‌شود که آن‌ها توسل را شرک نمی‌دانند، در این مقاله که به روش توصیفی، تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای نگاشته شده، ابتدا به بررسی معانی مختلف این واژه ازنظر لغت پژوهان پرداخته و سپس به طرح دیدگاه های گوناگون مبادرت ورزیده و نگاه دو شخصیت مذکور را  در خصوص توسل توصیف و تحلیل خواهیم کرد. نتیجۀ بحث نشان می دهد که آن‌ها نه‌تنها توسل را شرک نمی‌دانند بلکه معتقد به جواز توسل به قرآن، اسماء الهی، پیامبر و صالحین، استغاثه از شخص پیامبر چه در زمان حیات و چه بعد ازحیاتشان، زیارت قبور انبیاء و اولیاء، تبرک، شفاعت، تکریم قبور و... می‌باشند.