وقایع هند یادداشت‌های روزانۀ عبداللطیف شوشتری در بمبئی

تهدید منافع انگلستان در هند در آغاز قرن هجدهم میلادی توسط رقیبانی چون ناپلئون و زمان شاه ابدالی، علاقمندی حکام انگلیسی به ایجاد مراوده سیاسی با دربار قاجار را سبب شد. این علاقه منجر به ارسال فرستادگانی از سوی حکام انگلیسی هند به دربار فتحعلی شاه گردید که متعاقب آن، سفیری به نام حاجی خلیل خان قزوینی نیز از سوی شاه قاجار به هند ارسال شد. اما حاجی خلیل خان در همان آغاز ماموریت،  در بندر بمبئی، به قتل‌رسید و این ماجرا دستمایۀ نگارش سلسله یادداشت‌های روزانۀ عبداللطیف شوشتری، دوست صمیمی خلیل خان در بمبئی گردید که در محدودۀ زمانی 20 جولای 1802 تا 19 جولای 1804 به رشتۀ تحریر‌در آمد. عبداللطیف ضمن پرداختن به موضوع قتل ایلچی و تبعات آن، اطلاعات وسیعی از وضع فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی بندر بمبئی، مرکز حضور و فعالیت تعداد کثیری از تاجران ایرانی،  در آغاز قرن نوزدهم میلادی به خواننده منتقل می‌کند. این مقاله ضمن ورود به معرفی این نسخۀ خطی ارزشمند،  با شیوۀ تحلیلی، توصیفی در صدد واکاوی علل حساسیت مقامات انگلیسی هند نسبت به حادثۀ قتل حاجی خلیل خان و تمایل آنان به مستور‌ماندن این حادثه است.