بررسی و تحلیل دو نظریه درباره پیشینه یهودیان کاشان در تاریخ ایران

پیشینه حضور یهودیان در ایران به دوره اسارت بابلی، هخامنشیان و مادها، می رسد . یهودیان در اینتاریخ طولانی، بر رغم شمار اندک، در حیات سیاسی، دینی، علمی و اقتصادی مردم ایران ت اثیرگذاربوده اند. از شهرهای ایران، کاشان در چند سده مساعدترین زمینه را در مقایسه با دیگر نقاط ایران وجهان برای هم زیستی و بالندگی آنان فراهم ساخته است، چنان که برخی از یهودیان، کاشان را اورشلیمکوچک یا کهکشان عالمان و ادیبان یهود خوانده اند. این مقاله به طرح و بررسی دو نظریه درباره سابقهحضور یهودیان در این شهر پرداخته است: نظریه نخست پیشینه یهود را در کاشان به پس از دورهاسارت بابلی م یرساند و نظریه دوم، به مهاجرت آنان از اسپانیا و دیگر شهرهای اروپا، ب ه ویژه بعد ازاعمال تفتیش عقاید اروپا به کاشان قایل است. مهم ترین دلیل نظریه نخست، میراث باستان شناسیکاشان، قدمت محلات وگورستان کلیمیان، گویش مخصوص کلیمیان کاشان (راجی ولوفتایی ) و سنتشفاهی آنان است که واژه های ایران باستان از جمله مادی را در بر دارد . قایلا ن به نظریه دوم، بهگزارش های مکتوب جهان گردان یهودی، مسیحی و روایت مورخان مسلمان استناد می کنند